قبلاً میشد حدس زد که کِی یخبندون میاد و چه زمانی اوج سرماست؛ اما الان چی؟ وسط بهار، یهو هوا زمستونی میشه و همه زحمات چند ماهه کشاورز یه شبه بر باد میره. خودتون بهتر می‌دونید محصول به ثمر رسوندن یعنی چه سختی‌هایی؛ از انتخاب بذر و آبیاری گرفته تا کوددهی و مراقبت شب و روز! اینجاست که پیشگیری از سرمازدگی محصولات کشاورزی اهمیت پیدا میکنه.
دیگه وقتشه واسه این بلای طبیعی یه فکر اساسی بکنیم. ما توی آوین گرین این مقاله رو آماده کردیم تا با هم دنبال راهکار باشیم، روش‌های پیشگیری از سرمازدگی رو بشناسیم و نذاریم سرما این‌قدر راحت زحمت‌هامون رو نابود کنه.
روش های پیشگیری از سرمازدگی محصولات کشاورزی
هر ساله سرمای هوا بخش زیادی از درختان و محصولات کشاورزی را در معرض آسیب قرار می‌دهد. با این حال، بهره‌گیری از برخی روش های جلوگیری از سرمازدگی محصولات می‌تواند تا حد زیادی مانع بروز این مشکل شود یا دست کم شدت خسارت‌های احتمالی را کاهش دهد.
شاید برایتان جالب باشد که سرمازدگی درست مانند بیماری های گوجه فرنگی است که در صورت عدم پیشگیری، می‌تواند کل محصول را از بین ببرد. سرمازدگی نیز به همین شکل عمل می‌کند. حال بیاید با هم مرور کنیم چه راهکارهایی برای جلوگیری از سرمازدگی محصولات کشاورزی وجود دارند.
1. انتخاب جای مناسب برای کاشت
اولین گام برای کنترل سرمازدگی در محصولات کشاورزی، انتخاب مکان مناسب برای کاشت است. زمین‌های شیب‌دار یا دامنه‌های تپه برای این منظور مناسب نیستند. بهترین مکان برای کاشت، نواحی پیرامون رودخانه‌ها، حاشیه جنگل‌ها یا نزدیکی دریاچه‌ها است؛ چراکه این مناطق ضمن داشتن رطوبت بیشتر، سرمای کمتری به درختان منتقل می‌کنند و نقش بسیار مهمی در پیشگیری از سرمازدگی محصولات کشاورزی دارند.
اهمیت مکان مناسب را می‌توان در بیماری های خیار نیز مشاهده کرد؛ چون این محصول در زمین‌هایی با تهویه ضعیف یا رطوبت بالا، خیلی سریع به بیماری مبتلا می‌شود؛ بنابراین چه سرمازدگی و چه در زمینه بیماری‌های خیار، هر دو شدیداً به شرایط محیطی وابسته هستند و مدیریت آن، کلید اصلی در جلوگیری از خسارت‌های کشاورزی است.
2. کاشت ارقام دیرگل
در مناطقی سردسیر، برای کاهش خسارت سرمازدگی از ارقام متنوع محصولات استفاده می‌شود. کاشت ارقام دیرگل از مؤثرترین راهکارها برای مقابله با سرمازدگی است. این مسئله دقیقاً مشابه تجربه‌ای است که در مورد بیماری های فلفل دلمه ای داریم.
زمانی که ارقام حساس کاشته می‌شوند، محصول خیلی زود درگیر بیماری می‌شود؛ اما با انتخاب ارقام مقاوم، احتمال ابتلا به بیماری به طور چشمگیری کاهش پیدا می‌کند. همان‌طور که انتخاب رقم مناسب می‌تواند فلفل‌دلمه‌ای را از بیماری‌ها حفظ کند، همین تصمیم هوشمندانه در مورد سایر محصولات نیز می‌تواند آن‌ها را از سرمازدگی حفظ کند.
3. استفاده از ترکیبات شیمیایی
استفاده از برخی ترکیبات شیمیایی می‌تواند از سرمازدگی محصولات کشاورزی جلوگیری کند. مخصوصاً درختان میوه‌های هسته‌دار مانند هلو و زردآلو که جوانه‌هایشان در بهار بسیار حساس است. در صورت نبود این مواد، جوانه‌ها ممکن است سرمازده شوند. به همین دلیل، بسیاری از کشاورزان در کنار روش‌های معمول، استفاده از کاور ضد سرمازدگی محصولات کشاورزی و ترکیبات شیمیایی را از بهترین راه‌ها برای پیشگیری از سرمازدگی محصولات کشاورزی می‌دانند.
4. توجه به نوع خاک
یکی از نکات مهم هنگام کاشت محصول، نوع خاک است؛ چون می‌تواند تا حدود یک درجه در حفظ دما تأثیر داشته باشد. برای جلوگیری از یخ‌زدگی، بهتر است خاک مرطوب و دست‌نخورده باشد؛ چون خاک شخم خورده به دلیل وجود هوا سریع‌تر سرد می‌شود.
در حالی که خاک مرطوب دیرتر سرد می‌شود و گرمای خود را نگه می‌دارد. همچنین علف‌های سطح خاک مانند عایق عمل کرده و در صورت مدیریت صحیح، نقش مؤثری در جلوگیری از سرمازدگی محصولات کشاورزی دارند.
5. پاشیدن آب روی درختان
وقتی روی شاخه‌های درخت آب پاشیده می‌شود، آب در حال یخ زدن گرما آزاد می‌کند. همین گرما باعث می‌شود شاخه و جوانه‌ها گرم بمانند و دما از صفر پایین‌تر نرود. در واقع لایه یخ مانند یک عایق اطراف جوانه‌ها را می‌پوشاند و مانع یخ زدگی آن‌ها می‌شود.
به همین دلیل می‌توان از سیستم‌های آبیاری بارانی برای پیشگیری از سرمازدگی محصولات کشاورزی استفاده کرد. فقط باید دقت کنید که این کار را درست در لحظه‌ای که دما به صفر می‌رسد، آغاز کنید.
6. ایجاد بادشکن در اطراف باغ
یکی دیگر از راههای مقابله با سرمازدگی محصولات کشاورزی، استفاده از بادشکن در اطراف باغ است. کاشت درختان بلندی مانند چنار در سمت شمال باغ می‌تواند جلوی باد سرد را بگیرد و نقش مؤثری در پیشگیری از سرمازدگی محصولات کشاورزی داشته باشد.
7. گرم نگه داشتن باغ با استفاده از بخاری
روش متداول دیگر برای جلوگیری از سرمازدگی محصولات کشاورزی، گرم کردن باغ با استفاده از بخاری یا سوزاندن چوب و نفت است. در این روش حرارت حاصل از سوختن، دمای اطراف درختان را بالا می‌برد و از یخ زدگی شاخه‌ها و جوانه‌ها جلوگیری می‌کند؛ البته باید توجه داشت که این روش در مناطق سردسیری چندان کارآمد نیست؛ چراکه شدت سرما بیشتر از توان سیستم‌های گرمایشی است.
از طرفی در مناطق نیمه‌گرمسیری استفاده از این روش تأثیر چشمگیری دارد و می‌تواند تا حد زیادی از خسارت سرمازدگی پیشگیری کند. با این وجود بسیاری از کشاورزان معمولاً برای پیشگیری از سرمازدگی محصولات کشاورزی از این روش استفاده می‌کنند.
8. ایجاد دود برای کاهش تشعشع
از دیگر راههای پیشگیری از سرمازدگی، می‌توان به ایجاد دود برای کاهش تشعشع اشاره کرد. برای مثال با سوزاندن کاه می‌توان لایه‌ای از دود ایجاد کرد که جلوی خروج گرمای باغ به سمت آسمان را بگیرد دمای باغ را حفظ کند. این کار باعث می‌شود درختان کمتر آسیب ببینند و در پیشگیری از سرمازدگی محصولات کشاورزی مؤثر باشد.
رویای گلخانه موفق با آوین گرین واقعی میشه!
به دنیای گلخانه‌های مدرن خوش اومدید! دنیایی که آوین گرین تخصصش رو داره. ما بیش از ۱۵ساله با یه تیم ۵۳ نفره از کارشناسان حرفه‌ای، همه چیز رو از انتخاب زمین تا فروش محصول همراهتون هستیم. خدماتمون شامل طراحی و ساخت گلخانه، راه‌اندازی سیستم‌های هوشمند اقلیم، بهینه‌سازی مصرف آب و انرژی، برنامه‌ریزی کشت و برداشت و حتی مشاوره در زمینه بازاریابیه.
از اون لحظه که فکر می‌کنین زمین بخرین، تا وقتی که محصولتون رو با بهترین قیمت می‌فروشین، آوین گرین بهتون راهکار میده. تا امروز بیش از ۲۰۰ تا مزرعه از تجربه و تخصص ما استفاده کردن. آوین گرین راهکاری جامع برای هر نیاز گلخانه‌ای. گلخانه می‌خواین؟ آوین گرین تماس بگیرین!
در پایان
سرمازدگی یکی از چالش‌های کشاورزی است که می‌تواند خسارت‌های جدی به بار بیاورد. بهترین راه برای مقابله با این مشکل، پیشگیری است. یعنی انتخاب ارقام مقاوم، مدیریت صحیح خاک و تغذیه درختان، استفاده از ترفندها و تکنولوژی‌های نوین و در برخی موارد روغن پاشی برای جلوگیری از سرمازدگی به منظور کاهش آسیب.
مراقبت اصولی پس از سرما به گیاه کمک می‌کند سریع‌تر به شرایط عادی برگردد. تجربه نشان داده استفاده همزمان از چند روش نتیجه بهتری دارد؛ پس برای حفاظت از محصولات در شب‌های سرد، ترکیب
این راهکارها بهترین انتخاب است. ترکیب همین اقدامات در واقع همان راز نجات محصولات کشاورزی در شب های سرد است که هر کشاورزی باید آن را بداند.
سؤالات متداول
- چه زمانی باید آبیاری بارانی انجام شود؟
وقتی دما به صفر درجه می‌رسد، باید آبیاری بارانی را برای محصولات خود انجام دهید.
- کدام محصولات بیشتر در معرض سرمازدگی هستند؟
میوه‌های هسته‌دار مانند هلو، زردآلو و گیلاس بیشترین حساسیت را به سرمازدگی دارند و در صورت عدم مراقبت به موقع، زودتر از بقیه محصولات خراب می‌شوند.
نظری داده نشده