10 نوع از رایج‌ترین بیماری های هندوانه و مشخصات آن‌ها
بیماری های هندوانه از شایع‌ترین اتفاقاتی است که در چرخه تولید هندوانه چه در گلخانه و چه در مزرعه با آن مواجه می‌شوید. این بیماری‌ها کیفیت و عملکرد هندوانه را در هریک از بخش‌های مختلف گیاه از ریشه تا میوه تحت‌تأثیر قرار می‌دهند. درنتیجه خسارت ناشی از آن مطابق با بخشی است که هدف حمله قرار می‌گیرد.
خوشبختانه، اغلب این بیماری های هندوانه را می‌توانید مدیریت کنید تا عملکرد و کیفیت ثابتی در مزرعه برقرار کنید. هدف مقاله‌ای که در اختیار شما قرار دارد، کمک به شناسایی انواع بیماری های هندوانه و ارائه دستورالعمل‌هایی برای مدیریت آن‌ها است.
ویدیو: بیماری های هندوانه
سفیدک سطحی جالیز
این بیماری با نام علمی Cucurbit powdery mildew در میان انواع بیماری های هندوانه که به صورت قارچی هستند، قرار دارد. دو نوع از قارچ‌های Erysiphe cichoracearum و Sphaerotheca fuliginea عامل ایجادکننده این بیماری می‌شود.
شرایط مساعد رشد قارچ بیماری سفیدک سطحی هندوانه
شرایط محیطی خنک و رطوبت بالا عمده‌ترین عواملی هستند که منجر به قرارگرفتن هاگ‌های موجود در هوا روی برگ گیاهان می‌شوند. همچنین اگر محدوده دمایی بین 20 تا 24 درجه سانتی‌گراد، هوا ابری، بیشتر روز سایه در زمین مستقر باشد، بوته‌ها کنار هم کاشته شده باشند و نور موردنیاز هندوانه وجود نداشته باشد، بیماری تشدید می‌شود.
به دلیل میزان بالای حساسیت هندوانه در روزهایی که برگ‌های گیاه 16 تا 23 روز دارند، در این دوران باید به طور مداوم پایش گیاهان هندوانه را در مزرعه خود انجام دهید. به همین دلیل این بیماری به عنوان یکی از رایج‌ترین بیماری های هندوانه شناخته می‌شود.
علائم سفیدک سطحی جالیز
علائم بیماری سفیدک پودری هندوانه می‌تواند در برگ‌ها، ساقه و حتی میوه ظاهر شوند. برگ‌های بالغ و پایین‌تر اولین هدف تشکیل نشانه‌ها در این بیماری های هندوانه است. ابتدا لکه‌های زردرنگی در سطح بالای این برگ‌ها به وجود می‌آید. این لکه‌ها در طول زمان بزرگتر می‌شوند.
در نهایت با افزایش لکه‌ها سطح زیروروی برگ‌ها از لایه‌ای از پودرهای سفیدرنگ کاملاً پوشیده می‌شوند. در این وضعیت برگ‌ها عملاً در حالت مرگ قرار می‌گیرند. درنتیجه پژمردگی، برگ‌ریزی زیاد و مرگ برگ‌ها اتفاق می‌افتد.
اگر میوه‌ای وجود داشته باشد هم از تأثیرات این نوع از بیماری های هندوانه در امان نخواهد بود. به این صورت که ممکن است بر روی میوه، لکه‌های تیره بزرگی مشاهده کنید که سوراخ شده‌اند. قارچ به‌وضوح حضور خود را با ایجاد لکه‌های سبز کپکی درون حفره‌ها نشان می‌دهد.
این قارچ باعث می‌شود که میوه‌های که در بوته‌های آلوده قرار دارند، بسیار زودرس شوند. درنتیجه مزه، کیفیت و حجم هندوانه از درون بسیار افت می‌کند. بدین ترتیب محصول شما به‌جای عرضه به بازار مستقیماً به درون سطل زباله می‌رود.
راه‌های کنترل بیماری سفیدک سطحی جالیز
در کنار کنترل شرایط محیطی برای جلوگیری از بروز این بیماری های هندوانه در جالیز، استفاده از قارچکشها می‌تواند در این زمینه مؤثر عمل کند. البته قارچ بیماری‌زای سفیدک سطحی در برخی مواقع در برابر قارچکشها از خود مقاومت خوبی نشان می‌دهد. به همین دلیل نباید تنها به استفاده از این ترکیبات دل‌خوش کنید:
- انتخاب بذرها و نشاهای مقاوم
- اطمینان از جریان‌یافتن هوا درون مزرعه یا گلخانه
- انجام آبیاری پس از خشک‌شدن کامل زمین
- کنترل میزان رطوبت محیط و خاک
- اطمینان از قرارگرفتن گیاهان در مقابل نور آفتاب
- کنترل تاریخ شروع کاشت
راه‌های مبارزه شیمیایی با سفیدک سطحی جالیز
هنگامی که این قارچکشها را تهیه می‌کنید، بهتر است بنا بر دستورالعمل‌هایی که برای محصول توصیه شده است، از آن استفاده کنید. در صورت مشاهده اولین نشانه‌های این نوع از بیماری های هندوانه می‌توانید ترکیبات زیر را به کار ببرید:
- سولفور 90 یا 80 درصد به نسبت 2 تا 3 در هزار
- دینوکاپ 25 درصد به نسبت 1 تا 2 کیلوگرم در هکتار
- گل گوگرد به میزان 20 تا 15 کیلوگرم در هکتار
- کاراتان به میزان 20 سی‌سی در 20 لیتر آب
بیماری آنتراکنوز هندوانه
آنتراکنوز یکی از انواع رایج بیماری های هندوانه است. هر بخشی که بالاتر از سطح خاک باشد، می‌تواند از این بیماری تأثیر بپذیرد. مابقی اطلاعات درباره این نوع بیماری های هندوانه در جدول زیر ذکر شده است.
| عامل ایجادکننده بیماری آنتراکنوز هندوانه | قارچ Colletotrichum orbiculare |
| شرایط ایجاد و گسترش بیماری | · رطوبت بالا
· آب‌وهوای گرم و بارانی و دمای 24 درجه سانتی‌گراد · بذرهای آلوده خریداری شده · بقایای آلوده گیاهان قبلی · وسایل زراعی آلوده · وزش باد |
| علائم آنتراکنوز هندوانه | · لکه‌های قهوه‌ای، دایره‌ای یا زاویه‌دار و کوچک در رو و زیر سطح برگ‌های بالغ
· سوختگی برگ‌ها · ایجاد لکه‌های دوکی شکل بر روی ساقه و دمبرگ‌ها · اختلال در رشد ساقه‌های رونده بر روی زمین · وجود لکه‌های دایره‌ای فرورفته، سیاه‌رنگ، آبسوخته · ترک‌خوردن و پوسیدگی بافت میوه · تغییر مزه و تلخ شدن طعم میوه |
| روش‌های کنترل بیماری آنتراکنوز هندوانه | استفاده از بذرهای سالم و مقاوم
رعایت موارد بهداشتی در حین کار تناول زراعی 3 ساله با گیاهان غیر میزبان جلوگیری از برقراری رطوبت در هوا و خاک کاشت بوته‌های هندوانه بافاصله زیاد از یکدیگر حذف علف‌های هرز استفاده از خاک‌هایی با زهکشی مناسب جلوگیری از زخمی‌شدن میوه ازبین‌بردن گیاهان آلوده و ریختن در سطل زباله |
| روش‌های شیمیایی مقابله با عارضه آنتراکنوز هندوانه | · استفاده از سمومی با ترکیبات مس
· استفاده از مانکوزب، اکوشن، آلیادو، تیوفانات متیل به میزان 2 کیلوگرم در هکتار ( تکرار این موارد هر 10 روز یک‌بار در هنگام بارش باران) |
بوته میری جالیز
یکی از انواع ویرانگر بیماری های هندوانه، بوته میری جالیز است. این بیماری نیز با قارچ .Phytophthora spp ایجاد می‌شود. این قارچ در شرایط محیطی گرم، دما و رطوبت بالا می‌تواند در هر مرحله‌ای گیاه را آلوده کند و از بین ببرد.
طوقه و ریشه گیاه از عمده‌ترین نواحی هستند که این دسته از بیماری های هندوانه بر آن‌ها تأثیر می‌گذارد. بااین‌حال در صورت فراهم‌شدن شرایط رشد این قارچ، در مدت‌زمان کوتاهی با فراگیرشدن بیماری امکان ازبین‌رفتن مزرعه به طور کامل وجود دارد.
نشانه‌های بوته میری گیاهان هندوانه
متأسفانه، تشخیص وجود آلودگی توسط این نوع از بیماری های هندوانه کمی دشوار است. شما درحالی‌که تا زمان میوه دهی به بوته‌های شاداب و سبز خود نگاه می‌کنید، ممکن است در حال تماشای مرگ بوته‌های مبتلای خود باشید. درنتیجه هیچ نشانه‌ای از زردی یا پژمردگی در آن‌ها دیده نمی‌شود.
وجود لکه‌های کوچک دایره‌ای به قطر 1 سانتی‌متر که حالت فرورفته، آبکی و سبز تیره‌ای دارند بر روی میوه از بارزترین نشانه بیماری های هندوانه از نوع بوته میری است. این در حالی است که ممکن است نشانه‌های آلودگی بر روی میوه ظاهر نشود.
در این صورت شما شاهد فرورفتگی‌هایی در نسج گیاه در ناحیه طوقه به حالت سفت و نمدی خواهید بود. آوندهایی که در این مسیر قرار دارند نیز می‌توانند پوسیده شوند و از بین بروند. این ضایعات با ادامه بیماری نرم‌تر و نازک‌تر می‌شوند. تا جایی که بوی ناخوشایند ناشی از عفونت و پوسیدگی را در گیاه بتوانید حس کنید.
مدیریت بوته میری در هندوانه
همان‌طور که متوجه شدید، آینده گیاهان مبتلا به این بیماری جز مرگ چیز دیگری نخواهد بود. به همین دلیل بهتر است قبل از وقوع این نوع از بیماری های هندوانه یا در روزهای اولیه آن، اقداماتی را به کار ببرید. در این صورت می‌توانید تا حد ممکن گیاهان خود را از ابتلا به این عفونت در امان نگه دارید؛ این اقدامات عبارت‌اند از:
- پرهیز از آبیاری بیش از حد نیاز گیاهان
- استفاده از بذرها و نشاهای غیرحساس
- ضدعفونی‌کردن بذرهای خریداری شده
- انتخاب ناحیه بلندی برای کاشت
- اطمینان از زهکشی مناسب خاک در صورت کاشت در سطح زمین
- استفاده از کودهای دامی پوسیده شده
- به‌کارگیری قارچ‌کـش متالاکسیل، پروپاموکارب، مانکوز یا پرویکورانـرژی در حین آبیاری
- استفاده از سم مانکوزب به میزان 10 گرم در یک لیتر آب برای هر 100 متر قبل از کاشت
پژمردگی فوزاریومی هندوانه
یکی دیگر از بیماری های هندوانه خاکی، پژمردگی فوزاریومی است. این بیماری در هر ناحیه‌ای که هندوانه کاشت می‌شود، می‌تواند رخ دهد. در کنار آن، اگر ارقام حساس را کاشت کرده باشید، به دلیل گسترش آسیب، خسارت قابل‌توجه اقتصادی دامن‌گیرتان خواهد شد.
عامل ایجادکننده پژمردگی فوزاریومی، قارچ پایدار Fusarium oxysporum است. مقاومت این قارچ به حدی است که در خاک برای 10 تا 15 سال می‌تواند زنده بماند. از اصلی‌ترین دلایلی که منجر به ایجاد این نوع از بیماری های هندوانه می‌شود، بذرهای آلوده و بستر کاشت نامناسب است.
تأثیر پژمردگی فوزاریومی بر گیاه هندوانه
این دسته از بیماری های هندوانه قبل از ظاهرکردن نشانه‌های فیزیکی خود، شروع به آلوده‌کردن بوته می‌کنند. بر روی برگ‌های جوان در یک طرف گیاه، لکه‌های سبز روشن مایل به خاکستری به وجود می‌آیند. در ادامه بیماری، برگ‌ها پژمرده و خشک می‌شوند.
یکی از بارزترین تأثیرات پژمردگی فوزاریومی در هندوانه، پژمردگی عروق گیاه است. این امر با ایجاد اسپورهای قارچ در شرایط محیطی مرطوب ایجاد می‌شود. سپس تغییر رنگ قرمز تا قهوه‌ای که در مرکز آوند مرکزی گیاه رخ می‌دهد؛ موجب می‌شود که سیستم انتقال آوند به برگ مختل شود.
بدین ترتیب مناطق مرده بر روی ساقه‌هایی که در امتداد تاج قرار دارند، افزایش می‌یابند. تا در نهایت نشانه‌های پژمردگی ظاهر شوند. درنتیجه شما شاهد پوسیده‌شدن ریشه‌ها، ازبین‌رفتن گیاهچه‌ها در مراحل اولیه رشد و همین‌طور کندشدن روند رشد گیاه خواهید بود.
شیوه‌های کنترل پژمردگی فوزاریومی در هندوانه
تقریباً جز جمع‌آوری و دورانداختن، راه درمانی برای بوته‌های آلوده شده وجود ندارد. درنتیجه دانستن روش‌های پیشگیری و کنترل پژمردگی فوزاریومی بهترین روش برخورد با این دسته از بیماری های هندوانه است. شما می‌توانید اقدامات زیر را دررابطه‌با این نوع بیماری های هندوانه در مزرعه خود اعمال کنید:
- پرهیز از کاشت ارقام حساس مانند هندوانه بدون دانه یا همان تریپلوئید (می‌توانید از روش پیوندزدن روی پایه مقاوم استفاده کنید)
- ضدعفونی‌کردن بذرها با استفاده از کاربندازیم و متاالکسیل قبل از کاشت
- آفتاب‌دهی خاک قبل از انجام کاشت
- ازبین‌بردن علف‌های هرز
- تناوب زراعی طولانی مدت
- استفاده از کود دامی پوسیده
- استفاده از قارچ‌های آنتاگونیست همچون تریکودرما به‌منظور کنترل بیولوژیک
- کاشت شبدر زرشکی در نقش گیاه پوششی برای کنترل از ایجاد پژمردگی فوزاریومی
- ضدعفونی‌کردن ابزارآلات کشاورزی
- استفاده از قارچکشهای رورال تی اس، تیوفانات متیل، متالاکسیل و توپسین ام
لکه برگی زاویه دار هندوانه
یکی از انواع باکتریایی بیماری های هندوانه، لکه برگی زاویه‌دار است. عامل ایجادکننده این بیماری باکتری Pseudomonas Lacrymanse. pv syringae است. باکتری این بیماری می‌تواند در بقایای آلوده گیاهان، بذرها و خاک به مدت 2 تا3 سال زمستان‌گذرانی کند.
شرایط مساعد انتقال و رشد باکتری لکه برگی زاویه‌دار
باکتری این نوع از بیماری های هندوانه از طریق زخم و نواحی آسیب‌دیده وارد گیاه می‌شود و مسیر خود را به برگ‌ها پیدا می‌کند. همچنین باقی‌مانده گیاهان آلوده، آب و باران باکتری را از محل زندگی؛ یعنی خاک به بخش‌های مختلف دیگر گیاه منتقل می‌کند.
علائم بیماری لکه برگی زاویه‌دار در هندوانه
در ابتدا بر روی برگ‌های گیاهان هندوانه، لکه‌های کوچک، آبکی و سبز رنگی ایجاد می‌شود. در ادامه به دلیل گسترش این بیماری، لکه‌ها بزرگتر می‌شوند تا حدی که به رگبرگ‌ها منتهی می‌شوند و حالت زاویه‌داری به خود می‌گیرند.
اگر رطوبت محیط به میزانی خوشایندی برای این نوع از بیماری های هندوانه برسد، ترشحات زرد یا سفیدرنگی از لکه‌ها خارج می‌شوند. سپس این ترشحات با قرار گرفتن در معرض هوا، خشک می‌شوند. درنتیجه برگ‌ها پوسیده و چروکیده و جدا می‌شوند.
با گسترش بیماری، لکه‌هایی بر روی میوه هندوانه نیز ایجاد می‌شوند که مایع زردرنگی موجود در ان باعث پوسیدگی این میوه می‌شود.
کنترل بیماری لکه برگی زاویه‌دار در هندوانه
چیزی به‌عنوان درمان بیماری های هندوانه برای این باکتری وجود ندارد. به این معنا که قابل استفاده بودن میوه‌های بوته‌های آلوده شده یا ادامه رشد آن‌ها تا حد زیادی امکان‌پذیر نیست. درنتیجه در این بخش مواردی به شما معرفی خواهند شد که با انجام آن‌ها می‌توانید از رشد این باکتری و گسترش آن به گیاهان هندوانه مزرعه جلوگیری کنید:
- اطمینان از سالم بودن بذرها
- انتخاب ارقام غیرحساس
- جمع‌آوری گیاهان آلوده و سوزاندن آن‌ها در جایی دور از مزرعه هندوانه
- ضدعفونی‌کردن بذرها با خیساندن در آب گرم به مدت 10 دقیقه قبل از کاشت
- تناوب کشت دو ساله
- پرهیز از استفاده بیش از حد کودهای ازته
- استفاده از سم‌‌هایی با ترکیبات مس
- کنترل آبیاری، جلوگیری از آبیاری بارشی در صورت امکان
ویروس موزاییک هندوانه
ویروس خانواده Potyviridae منجر به ایجاد بیماری های ویروسی هندوانه می‌شود. این بیماری گیاه را در هر مرحله‌ای می‌تواند آلوده کند. شته‌ها برجسته‌ترین عاملی هستند که این نوع از بیماری های هندوانه را منتشر می‌کنند.
البته که انتقال ویروس از مزارع آلوده به گیاهان سالم، از طریق ابزارهای کشاورزی استفاده شده آلوده یا حتی توسط انسان و لباس‌هایش صورت می‌گیرد.
علائم بیماری موزاییک در هندوانه
علائم ویروس موزاییک هندوانه یک هفته تا 40 روز پس از آلوده‌شدن بر روی گیاه ظاهر می‌شوند. برگ‌های جوان این علائم را به‌سرعت بروز می‌دهند. درحالی‌که نشانه‌ها در گیاهان بالغ زیاد و واضح نیستند.
وجود نوارهای روشن بر روی رگبرگ‌ها و ایجاد الگوهای موزاییک شکل به رنگ سبز کم‌رنگ و پررنگ در برگ‌ها، چروک شدن، تغییر شکل نرمال و کوتاه‌شدن آن‌ها از بارزترین نشانه‌های تشخیص این نوع بیماری های هندوانه است.
بیماری های هندوانه ویروسی بر روند رشد میوه نیز تأثیر می‌گذارد. گیاه کوتوله و در برخی شرایط فرایند میوه دهی مختل می‌شود. اگر میوه هم ایجاد شود، کیفیت و شکل عادی و مناسبی نخواهد داشت. یکی از اثرات جانبی این بیماری نیز پوسیدگی نرم طوقه گیاهان است که در برخی موارد به‌خصوص در آلودگی بالا رخ می‌دهد.
راه‌های مبارزه با بیماری موزاییک هندوانه
بیماری های ویروسی هندوانه از مخرب‌ترین نوع بیماری محسوب می‌شوند. زیرا تقریباً هیچ نوعی از هندوانه به این بیماری مقاوم نیست؛ بنابراین در صورت بیماری، باید بوته‌های آلوده شده را جمع‌آوری کنید و آن‌ها را از بین ببرید. راهکارهای زیر در پیشگیری از وقوع این بیماری مؤثر هستند:
- حذف میزبان‌های دیگر به‌خصوص علف‌های هرز
- تهیه بذرهای سالم
- کنترل حشرات ناقل این بیماری همانند شته‌ها
- استفاده از مواد غذایی موردنیاز گیاه به‌منظور تقویت آن
- انجام کاشت زودهنگام
- استفاده از مالچ پلاستیکی به‌عنوان دفع‌کننده شته‌ها
سفیدک داخلی جالیز
سفیدک داخلی جالیز یکی از انواع بیماری های هندوانه است. این بیماری توسط قارچی به نام Pseudoperonospora cubensis ایجاد می‌شود. پاتوژن این بیماری توانایی زنده‌ماندن در خاک را در زمستان ندارد. به همین دلیل هاگ‌های آن در هوا معلق هستند. سپس به‌محض پیداکردن میزبان خود، آلودگی را شروع می‌کنند.
رطوبت محیطی بالا، دمای گرم 18 درجه سانتی‌گراد و خیس بودن برگ‌ها بهترین شرایط برای اسپورهای این قارچ هستند تا گیاهان هندوانه را آلوده کنند.
تأثیر سفیدک داخلی بر روی هندوانه
برگ‌ها تنها عضوی از گیاهان هندوانه هستند که بیماری سفیدک داخلی را نشان می‌دهند. این گونه از بیماری های هندوانه کار خود را از برگ‌های بالغ شروع می‌کند. بر روی برگ‌ها لکه‌هایی به شکل گردی یا نامنظمی به رنگ زرد یا سبز کم‌رنگی ایجاد می‌شود.
در ادامه بیماری به دلیل گسترش عفونت، این لکه‌ها نکروز شده و به قهوه‌ای یا سیاه تغییر رنگ می‌دهند. در همین زمان اگر پشت همین برگ‌ها را نگاه کنید، متوجه وجود اسپورهای قارچ که به‌صورت لایه‌ای خاکستری‌رنگ مایل به ارغوانی هستند، می‌شوید.
حاشیه برگ‌های آلوده شده به‌طرف پایین خم می‌شوند. به دلیل شکل ظاهری و تعداد لکه‌هایی که این برگ‌ها با توسعه بیماری خواهند داشت، حالت سوخته پیدا می‌کنند. در عین آنکه برگ‌ها می‌میرند؛ دمبرگ و ساقه گیاهان به شکل اولیه خود باقی می‌مانند.
راهکارهای کنترل بیماری سفیدک داخلی هندوانه
خسارت ناشی از این نوع بیماری های هندوانه، توقف رشد بوته‌ها و تولید محصولات بی‌کیفیت است. به همین دلیل شما باید اقدامات زیر را در مراحل مختلف کاشت هندوانه برای جلوگیری از وقوع این اتفاق، انجام دهید:
- اطمینان از زهکشی مناسب خاک
- مدیریت علف‌های هرز
- رعایت تناوب کشت
- انجام آبیاری به میزان موردنیاز گیاه و در روز
- به‌کارگیری کودهای حاوی فسفردار، پتاس و فسفیت پتاسیم به‌منظور بهبود عملکرد گیاه
- اطمینان از وجود جریان هوای مناسب
- کاهش استفاده از کودهای ازته
- کنترل رطوبت محیط و خاک
- ازبین‌بردن برگ‌های بیمار و دور انداختن آن‌ها در جایی دور از مزرعه یا گلخانه
روش‌های شیمیایی در مقابل با سفیدک داخلی جالیز
استفاده از قارچکشها قبل از ایجاد آلودگی یک راهکار مؤثر در رابطه با این گونه از بیماری های هندوانه است. ترکیباتی ازجمله:
- قارچکشهای کلروتالونیل و مانکوزب
- قارچکشهای فاموکسادون، سیموکسانیل، اکسی کلرور مس، بردو فیکس
- قارچ‌کش سیستمیک متاالکسیل وآلیت
پژمردگی ورتیسیلیومی در هندوانه
عامل ایجادکننده این گونه از بیماری های هندوانه، قارچی به نام .Verticillium spp است. این قارچ می‌تواند برای چندین سال در خاک زنده بماند. این گونه قارچ بیماری‌زای خاکی ساختاری به نام میکرواسکلروتی ایجاد می‌کند که نقش بیمار ساختن خاک و گیاه را برعهده دارد.
آب‌وهوای خنک و مرطوب سرعت جوانه‌زدن قارچ و تشکیل میکرواسکلروتی را افزایش می‌دهند. درنتیجه آن، روند آلوده‌شدن ریشه درآن‌واحد شروع خواهد شد.
نشانه‌های پژمردگی ورتیسیلیومی هندوانه
بخش عمده‌ای که در بیماری های هندوانه از گونه قارچ ورتیسیلیومی مورد حمله قرار می‌گیرد، برگ‌ها هستند. این بیماری اغلب در روزهای ابتدایی میوه دهی خود را نشان می‌دهد. قبل از بیان علائم آن به این نکته توجه کنید که نشانه‌های بیماری را تنها در گرمای روز می‌توانید مشاهده کنید. در شب برگ‌ها به حالت طبیعی خود برمی‌گردند.
علائم پژمردگی ورتیسیلیومی در هندوانه از شروع بیماری تا آلودگی کامل به شکل‌های زیر، نمایان می‌شوند:
- ایجاد ناحیه‌های زردرنگ بر روی برگ‌های بالغ‌تر
- قهوه‌ای شدن برگ‌ها با گسترش بیماری
- پژمردگی و تغییر شکل حاشیه برگ‌ها به الگوهای V شکل
- خشک‌شدن برگ‌ها؛ سپس ریزش برگ‌های طوقه
- قهوه‌ای شدن هسته آوند چوبی و قاعده ساقه گیاه بیمار
- ایجاد رگه‌هایی به رنگ قهوه‌ای روشن درون ساقه‌ها
- پژمرده شدن و مرگ میوه‌ها
شیوه‌های کنترل پژمردگی ورتیسیلیومی هندوانه
مدیریت بیماری ورتیسیلیومی به عنوان یکی از بیماری های هندوانه تا حدودی دشوار است. به همین دلیل در ادامه چند راهکار برای جلوگیری و کنترل از این نوع بیماری های قارچی هندوانه به شما پیشنهاد داده شده است:
- رعایت تناوب کاشت با محصولات غیرحساس مانند: بادام‌زمینی و سیب‌زمینی
- انتخاب بذرها و نشاهای سالم و مقاوم به بیماری
- استفاده از کودهای دامی پوسیده
- پایش مداوم برگ گیاهان هندوانه در روزهای گرم
- اطمینان از سابقه ابتلای بستر کاشت به این بیماری
- ضدعفونی‌کردن خاک با آفتاب‌دهی
- ضدعفونی‌کردن وسایل زراعی استفاده شده
بلایت صمغی ساقه هندوانه
یکی از بیماری های هندوانه که بسیار مخرب است، بلایت صمغی ساقه است. نام علمی این بیماری Watermelon Gummy Stem Blight است که گاهی اوقات با نام پوسیدگی سیاه هم شناخته می‌شود. پاتوژن خاکی این بیماری قارچ Didymella Bryoniae است. البته نوع دیگری از هاگ‌های تولید شده توسط این قارچ در هوا زنده هستند.
افزون بر این موضوع؛ قدرت ایجاد عفونت اسپورهای این قارچ باعث شده که کنترل این دسته از بیماری های هندوانه مشکل شود. به‌طوری‌که در عرض یک تا دو ساعت مرطوب ماندن برگ، این قارچ شرایط رشد خود را پیدا می‌کند.
شرایط مساعد رشد و انتشار قارچ بلایت صمغی در هندوانه
اگر آب‌وهوای خنک تا گرم، دمای ١٨ تا ٢٢ درجه سانتی‌گراد، خاک مرطوب، هوای بارانی را برای این قارچ فراهم کنید، در مدت‌زمان بسیار اندکی روند آلوده‌کردن برگ و ریشه را به نقطه اوج می‌رساند.
همان‌طور که در بخش قبلی به آن اشاره شد، قارچ 2 نوع هاگ ایجاد می‌کند. نوع اول آن در بقایای گیاهان و بذرهای آلوده وجود دارد. نوع دوم هم تا فراهم‌شدن شرایط محیطی بر روی اندام‌های هوایی، در هوا پخش هستند.
علائم بلایت صمغی ساقه هندوانه
کل بوته و نواحی برگ، ساقه، میوه هندوانه درگیر این گروه از بیماری های هندوانه می‌شوند. علائم هر بخش به شکل‌های زیر ظاهر می‌شوند:
- ایجاد لکه‌هایی گرد و نامنظم به رنگ سیاه و قهوه‌ای پررنگ بر روی حاشیه برگ‌ها
- به‌وجودآمدن شانکرهایی به شکل بیضی بر روی ساقه
- لکه‌های آبسوخته به رنگ سیاه و ترشحات چسبناک قهوه‌ای بر روی میوه هندوانه، ریزش میوه‌ها
- وجود لکه‌های سیاه روی بوته‌های هندوانه
راه‌های پیشگیری و کنترل پوسیدگی سیاه هندوانه
مؤثرترین شیوه مدیریت بلایت صمغی ساقه در هندوانه، استفاده از قارچکشها و رعایت تناوب کاشت با گیاهان غیر میزبان است. این تناوب باید حداقل به مدت 2 تا 3 سال انتخاب شود تا واقعاً از این بیماری جلوگیری شود.
همان‌طور که در ابتدای توضیحات این بیماری های هندوانه توضیح داده شد، متأسفانه این قارچ مقاوم و پایدار است. به‌طوری‌که توانسته است در مقابل چندین نوع قارچ‌کش از خود مقاومت نشان دهد. به همین دلیل است که توصیه می‌شود استفاده از این ترکیبات را به‌صورت متناوب و در دوره‌های 10 روزه انجام دهید.
شما می‌توانید از بردوفیکس به میزان ۵ در هزار در روزهای ابتدایی میوه دهی و رشد اولین برگ‌ها استفاده کنید. همچنین با افزایش این میزان به نسبت 10 در هزار در ضدعفونی‌کردن بذرها و خاک بعد از انجام کشت، این بیماری را کنترل کنید.
علاوه بر این موارد، اطمینان از سالم‌بودن بذرها، ازبین‌بردن علف‌های هرز که نقش میزبان دارند و همچنین شخم‌زدن خاک بعد از برداشت هندوانه‌ها، محصولات مزرعه خود را از این نوع بیماری های هندوانه دور نگه دارید.
بیماری های فیزیولوژیکی میوه هندوانه
کمبود عناصر غذایی موردنیاز گیاه هندوانه نظیر: کلسیم، بر، پتاسیم و روی باعث می‌شود که هندوانه شکل طبیعی خود را از دست بدهد. در جدول زیر مشخصات بیشتری از علائم کمبود هریک از مواد ذکر شده، توضیح داده شده است.
| عامل ایجادکننده بیماری های هندوانه | تأثیر بیماری بر روی هندوانه | روش‌های مقابله با بیماری |
| کمبود کلسیم و آبیاری | · تغییر شکل هندوانه از دایره به بیضی
· ایجاد ضایعات تیره بر روی بافت گلگاه هندوانه و پوسیدگی این قسمت |
· اضافه‌کردن نیترات کلسیم در آب
· استفاده از کودهای کلسیم مانند نیترات کلسیم · جلوگیری از تعریق گیاه و استفاده از محلول آمینواسید |
| کمبود پتاسیم | · چماقی شدن حالت میوه هندوانه
· متورم‌شدن انتهای گلگاه هندوانه |
استفاده از کودهای دارای پتاسیم مانند سولفات پتاسیم |
| کمبود ماده روی و بر
آبیاری نامنظم، وجود رطوبت زیاد |
· نامتقارن بودن میوه هندوانه
· بارور شدن گل‌ها به‌صورت ناقص |
استفاده از کود سولفات روی، بوریک اسید، فروت ست و کلبرون در آبیاری گیاهان |
شما هیچگاه نباید انتظار داشته باشید که مزرعه‌تان به طور کامل در برابر انواع بیماری های هندوانه در امان باشند. به همین دلیل پایش متناوب بخش‌های مختلف گیاه به‌شدت توصیه می‌شود. اما اگر کوچک‌ترین نشانه‌ای از بیماری‌ها در محصولاتتان مشاهده کردید، با وجود گلخانه آوین جای نگرانی نیست.
این مجموعه با در اختیار داشتن مشاوران متخصص در حوزه بیماری‌های مختلف جالیز به شما کمک می‌کنند تا کم‌ترین ضرر شامل حال شما و مزرعه شود.
سؤالات متداول
- مؤثرترین شیوه جلوگیری از ایجاد بیماری های هندوانه ویروسی از نوع ویروس موزاییک چیست؟
کنترل شته‌ها و انجام اقداماتی جهت دفع و دورکردن آن‌ها از گیاهان هندوانه
- بهترین اقدام جهت جلوگیری از بلایت صمغی ساقه در هندوانه چیست؟
استفاده از قارچ‌کش و رعایت تناوب زراعی 2 ساله
- کمبود پتاسیم در خاک گیاهان هندوانه کاشته شده، موجب چه بیماری می‌شود؟
کمبود این ماده باعث بدشکل شدن میوه هندوانه و تغییر آن به حالت چماقی می‌شود.
سخن پایانی
قارچ‌ها، باکتری، ویروس‌ها و نماتدها، همچنین شرایط بستر کاشت و محیط و مواد شیمیایی، همگی عواملی هستند که گیاهان هندوانه را به طور مداوم تهدید می‌کنند. درنتیجه اولین قدم در مدیریت موفق بیماری های هندوانه، شناسایی صحیح آن‌ها خواهد بود.
اگر بیماری را به‌اشتباه تشخیص دهید، راهکارهای نامناسبی نیز برای آن پیشنهاد و انجام می‌دهید. این امر نه‌تنها محصولاتتان را از بیماری‌های ایجاد شده نجات نمی‌دهد؛ بلکه منجر به ازبین‌رفتن آن‌ها و هزینه‌های اقتصادی قابل‌توجهی برای شما خواهد شد.
انواع بیماری :
| ✅بیماری های کاهو |
| ✅بیماری های توت فرنگی |
| ✅بیماری های گل کلم |
| ✅ بیماری های کرفس |
| ✅بیماری های کلم |
| ✅بیماری های گوجه فرنگی |
| ✅بیماری های هندوانه |
| ✅بیماری های فلفل دلمه ای |
| ✅بیماری های بادمجان |
مقالات کاربردی:
| قهوه ای شدن ساقه خیار |
| ریزش برگ خیار |
| میوه ندادن خیار |
| پیچ خوردن برگ خیار |
| تلخ شدن خیار |
| زرد شدن برگ خیار |
| سفید شدن برگ خیار |
| قهوه ای شدن ریشه خیار |
| کپک خیار |
اگر هندوانه ای که می خریم ایم بیماری ها رو داشته باشه دیگه خاصیت و ویتامین های خودشو از دست داده؟
Mamnon az etelaat mofid🌹
متاسفانه باغ ما هم این مشکل رو داشت
تشکر خیلی مفید بود