اگر شغل شما مربوط به کشاورزی باشد، قطعاً اصول آبیاری محصولات کشاورزی امری حیاتی برای شما به شمار می‌آید. امروزه روش‌های آبیاری بسیاری ابداع شده‌اند که مطالعه آن‌ها ممکن است طاقت‌فرسا و گیج‌کننده باشد.
ما در این مقاله قصد داریم که این روش‌ها را به زبانی ساده‌تر و بهتر، به همراه تمام مزایا و معایب آن‌ها توضیح دهیم؛ همچنین نکات دیگر مربوط به آبیاری از جمله زمان صحیح آن را به صورت جامع تشریح می‌کنیم تا شما عزیزان تصمیم بگیرید کدام مورد برای شما مفیدتر و بهتر است؛ پس با ما همراه باشید.
انواع روش های آبیاری محصولات کشاورزی
امروزه روش‌های متعددی برای آبیاری کشاورزی وجود دارد و به دلیل تنوع بالای این روش‌ها، بیشتر کشاورزان در تصمیم‌گیری دچار مشکل می‌شوند و نمی‌دانند کدام روش دارای اصول آبیاری محصولات کشاورزی است. آبیاری معمولاً در حالت کلی به دو دسته آبیاری سنتی و نوین تقسیم می‌شود که هر یک را بررسی می‌کنیم.
روش سنتی آبیاری محصولات کشاورزی
نام دیگر این روش، شیوه آبیاری سطحی است که از گذشته تا امروز رواج داشته و در مناطق مختلف همچنان انجام می‌شود. این روش خود به سه دسته کلی آبیاری نواری، آبیاری کرتی و آبیاری غرقابی تقسیم می‌شود.
در اصول آبیاری محصولات کشاورزی، روش سنتی نیز مانند هر روش دیگری، مزیت‌های خود را دارد که به شرح زیر هستند:
- این روش در مقایسه با سایر روش‌ها، ساده‌تر است و نیازی به دستگاه پیچیده ندارد.
- آبیاری سطحی هزینه کمتری دارد.
- آبیاری سطحی سرمایه اولیه بالایی نمی‌خواهد.
- مورد آخر آنکه به انرژی خاصی متکی نیست.
پس از مطالعه مزیت‌های این شیوه، حالا نوبت آن است که معایب روش سنتی و یا سطحی را بیان کنیم. معایب این روش که نسبت به مزیت‌های آن بیشتر است به شرح زیر هستند:
- در این شیوه، توزیع آب به محصولات نابرابر است و همچنین آب زیادی هدر می‌رود.
- خاک شور شده و در نتیجه باروری خود را از دست می‌دهد.
- زمین کشاورزی به حالت باتلاقی درمی‌آید.
- طبق اصول آبیاری محصولات کشاورزی، اگر زمین دارای شیب باشد، باید هزینه زیادی صرف هم سطح کردن آن کرد.
- نکته آخر آن است که در این روش، نیروی کاری بیشتری نیازمند است و برای کشاورز زحمت زیادی دارد.
روش های نوین آبیاری در کشاورزی
در پی ضرر و زیان‌های بسیار شیوه سنتی، روش‌های نوینی روی کار آمدند تا از بروز این خسارت‌ها جلوگیری کنند. این روش‌ها با نام شیوه آبیاری تحت فشار نیز شناخته می‌شوند و دارای تنوع بسیار بالایی هستند.
آبیاری بارانی
در اصول آبیاری محصولات کشاورزی در آبیاری به روش بارانی، از دستگاه‌های آب‌پاش برای آبیاری استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها متشکل از تجهیزات مختلفی هستند که طبق الگوی مشخصی روی زمین نصب می‌شوند.
این آب‌پاش‌ها در ساعات مشخصی شروع به فعالیت کرده و آب را با فشار به بیرون می‌پاشند و تا شعاع خاصی زمین را تحت پوشش قرار می‌دهند.
آبیاری قطره‌ای
در این روش، آب از طریق لوله‌های مخصوص به صورت قطره چکانی به خاک اطراف ریشه گیاهان می‌رسد و آن را مرطوب می‌کند. امروزه این روش بر اساس اصول آبیاری محصولات کشاورزی، به علت تأثیر زیادی که در جلوگیری از هدررفت آب دارد، در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آبیاری قطره‌ای خود به بخش‌های کوچک‌تری شامل: آبیاری قطره‌ای خطی، آبیاری قطره‌ای زیرسطحی، آبیاری قطره‌ای منبع نقطه‌ای و آبیاری میکرو بارانی تقسیم می‌شود.
آبیاری سنتر پیوت
آبیاری سنتر پیوت مناسب زمین‌های کشاورزی بزرگ و محصولات انبوه است. در این روش، یک سیستم چرخشی در مرکز وجود دارد که به یک لوله جانبی وصل است. این سیستم در طی زمان‌های تعیین شده شروع به کار کرده و زمین را آبیاری می‌کند. در این روش نیز مانند روش آبیاری بارانی، آب‌پاش‌ها شعاع خاصی را به صورت دایره شکل پوشش می‌دهند.
پس از اینکه با روش‌های محبوب‌تر و شناخته شده‌تر در اصول آبیاری محصولات کشاورزی آشنا شدیم، حالا نوبت آن است که ویژگی‌ها، مزایا و معایب آن‌ها را بررسی کنیم. در جدول زیر تمامی این موارد به صورت کامل آمده‌اند.
| نام روش | مزایا | معایب | کاربرد | هزینه |
| آبیاری بارانی | مصرف بهینه آب، خنک نگه داشتن گیاه، قابل اجرا در هر مساحتی، مناسب حتی برای زمین‌های شیب‌دار | غیرقابل‌استفاده برای آبیاری شور، جلوگیری از آبرسانی به دلیل وجود رسوبات، نامناسب در زمان وزش بادهای شدید | زمین کشاورزی، زمین ورزشی، پارک‌ها، باغ‌های مسکونی | هزینه متوسط، بستگی به نوع زمین، مساحت آن و کیفیت تجهیزات دارد. |
| آبیاری قطره‌ای | بازدهی بالا در مصرف آب، جلوگیری از رشد علف‌های هرز، خشک نگه داشتن شاخ و برگ، عدم نیاز به تعداد زیاد کارگر، مناسب انواع خاک، نیاز به کود کمتر | هزینه زیاد، امکان بسته شدن راه بر اثر انباشتگی نمک و نرسیدن آب به گیاه | باغ و تاکستان، محصولات ردیفی، گلخانه، گیاهان کانتینری، زمین‌های ناهموار و مناطق بادخیز | بسته به کیفیت تجهیزات، هزینه متوسط تا بالایی دارد. |
| آبیاری سنتر پیوت | توزیع برابر آب، پوشش‌دهی بالا، دارای کنترل از راه دور | احتمال آب نرسیدن به بخش‌هایی از زمین | مناسب زمین‌های پهناور دایره یا نیم‌دایره‌ای و شیب ملایم | هزینه بالا به دلیل تجهیزات مدرن و زیاد |
روش صحیح آبیاری محصولات کشاورزی
اگر بخواهیم اصول آبیاری محصولات کشاورزی به صورت صحیح و اصولی توجه کنیم، قبل از شروع کاشت و آبیاری محصول، باید نکات آبیاری محصولات از جمله شرایط آب و هوایی منطقه مورد نظر را در نظر بگیرید؛ همچنین عواملی مانند شیب زمین، مساحت زمین، توزیع برابر آب، هزینه‌ها و سرمایه اولیه جهت خرید تجهیزات را باید به طور کامل بررسی کنید.
بعد از بررسی نکات آبیاری محصولات کشاورزی، بهترین شیوه بر اساس اصول آبیاری محصولات کشاورزی را با توجه به مزایا و معایب هریک انتخاب کنید تا محصولات شما از آبیاری مناسبی برخوردار شوند و در نتیجه میزان سود دریافتی نیز بالاتر رود.
بهترین زمان آبیاری محصولات کشاورزی
طبیعتاً هر محصولی مقدار آب متفاوت را در زمان متفاوت نیاز دارد؛ اما به طور کلی زمان صحیح برای آبیاری محصولات کشاورزی، زمانی است که آفتاب هنوز طلوع نکرده باشد. در این زمان، گرما و نور آفتاب به قدری شدید نیست که بتواند آب را تبخیر کند و مانع از آبرسانی به گیاه شود.
به این صورت گیاهان در اوج گرمای روز هم پرآب خواهند بود و می‌توانند از انواع بیماری‌ها و قارچ‌ها در امان باشند؛ البته این مسئله به آن معنا نیست که هر زمان که نور خورشید نباشد، باید گیاهان را آب دهید.
طبق اصول آبیاری محصولات کشاورزی، نور خورشید برای زندگی گیاه یک عنصر حیاتی به شمار می‌آید و در صورت آبیاری در هنگام شب، گیاه خود را تبدیل به بستری از انواع بیماری‌ها، قارچ‌ها و حشرات و جانوران مضر می‌کنید.
آوین گرین؛ ارائه‌دهنده بهترین مشاوره کشاورزی
گلخانه آوین گرین پاسخگوی هر گونه سؤال در رابطه با کشاورزی و احداث گلخانه است و اگر شما در این زمینه هر نوع سؤالی در ذهن دارید، تنها کافی است با مشاورین ما تماس گرفته تا به بهترین شکل ممکن، شما را راهنمایی کنند. آوین گرین با داشتن حدود ۶۰۰۰ مشتری راضی، مرجع مناسبی برای مشاوره شما عزیزان است.
خلاصه مطالب
برای بسیاری از کشاورزان جای سؤال دارد که برای بهبود کیفیت محصولات خود، باید چه روشی را انتخاب کنند که به‌صرفه نیز باشد. روش‌ها و اصول آبیاری محصولات کشاورزی گوناگونی ارائه شده‌اند که تعدد آن‌ها، انتخاب را برای کشاورزان سخت می‌کند.
از این رو، در این مقاله هر چیز لازم درمورد روش‌های کاربردی از جمله: انواع آن‌ها، مزایا و معایب، هزینه‌ها و نیز کاربردهای اصول صحیح آبیاری محصولات کشاورزی را بیان کردیم تا راهنمایی باشیم برای افرادی که بر سر این دوراهی مانده‌اند و نمی‌توانند با اطمینان تصمیم بگیرند.
سؤالات متداول
۱. اگر لوله‌های آبیاری قطره‌ای بسته شوند، چگونه باید آن‌ها را مجدداً باز کرد؟
به وسیله انواع اسید.
۲. برای آبیاری باغ، کدام نوع آبیاری قطره‌ای مناسب است؟
آبیاری قطره‌ای نوع خطی.
۳. آیا آبیاری در زمان عصر مناسب است؟
بله؛ اما بازدهی آبیاری قبل از طلوع آفتاب را ندارد.
سایر مقالات:
| جزئیات هزینه ساخت گلخانه در سال ۱۴۰۳ + مشاوره تخصصی |
| آشنایی با شرایط دریافت مجوز احداث گلخانه + مدارک 1403 |
| اهمیت کیفیت آب برای محصولات کشاورزی – بررسی 4 درجه سختی آب و شوری آن |
نظری داده نشده