نقش فسفر در رشد گیاه
نقش فسفر در رشد گیاه و نشانه‌های کمبود آن در محصولات کشاورزی چیست؟ کود فسفر برای گیاهان آپارتمانی چه خاصیتی دارد؟ تغذیه اصولی گیاهان آپارتمانی یا سایر محصولات مختلف کشاورزی با تأمین فسفر موردنیاز به‌خوبی انجام می‌گیرد.
به همین دلیل این عنصر به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عناصر اصلی در کمک به ذخیره انرژی، فتوسنتز صحیح و افزایش متابولیسم گیاهان به‌حساب می‌آید. در این مقاله می‌خواهیم شما عزیزان را با نقش پر رنگ فسفر موردنیاز گیاه، کاربرد‌ها، علائم کمبود و فواید فسفر در تغذیه گیاه آشنا کنیم؛ پس با ما همراه باشید.
1. ساختار سلولی
ساختار سلولی مهم‌ترین نقش فسفر در رشد گیاه به شمار می‌رود. این ماده به‌عنوان جزو اصلی اسیدهای نوکلئیک (DNA و RNA) و فسفولیپیدها در سلول‌های گیاهی به‌خوبی عمل می‌کند. علاوه بر این فسفر در ساختارهای سلولی و ممبران‌ها (غشای گیاه) حضور خیلی پررنگی دارد.
2. انتقال انرژی
مورد مهم مربوط به نقش فسفر در رشد گیاه، منتقل‌کردن انرژی به گیاه است. عنصر فوق در تولید و انتقال انرژی در گیاهان و درختان نقش‌برجسته‌ای دارد. آدنوزین‌تری‌فسفات (ATP) که دربردارنده فسفر است به‌عنوان یک منبع اصلی انرژی در فرایندهای سلولی و تنفسی گیاهان بسیار خوب عمل می‌کند.
3. تنظیم فعالیت آنزیم‌ها
نمونه دیگر مرتبط با نقش فسفر در رشد گیاه می‌توان به تنظیم فعالیت آنزیم‌ها اشاره کرد. این ماده مهم در ساختمان آنزیم‌ها و کوفاکتورها حضور ویژه‌ای دارد. فعالیت آنزیمی گیاهان کاملاً به وجود عناصری چون فسفر بستگی دارد.
فسفر چیست؟
فسفریکی از سه ماده بزرگ مغذی و حیاتی گیاهان و درختان در کنار نیتروژن و پتاسیم است. وجود این ماده به‌عنوان مهم‌ترین و اصلی‌ترین عنصر غذایی بعد از نیتروژن برای گیاهان مختلف بسیار ضروری است.
علاوه بر نقش فسفر در رشد گیاه، این ماده همچنین به‌عنوان یک کاتالیزور در اغلب واکنش‌های شیمیایی اصلی نیز عملکرد مهم و ویژه‌ای دارد. در صورت کمبود فسفر، گیاه علائم گوناگونی از خود بروز می‌دهد که اگر نسبت به این نشانه‌ها بی‌توجه باشید، گیاه نمی‌تواند به‌خوبی رشد کند و در واقع از بین می‌رود.
انواع کود فسفر در تغذیه گیاه
نقش فسفر در رشد گیاه به‌عنوان عنصری ضروری در انتقال انرژی، فتوسنتز، تنفس خرکت مواد مغذی و… کارکرد مهمی دارد. انتخاب بهترین انواع فسفر در تغذیه گیاه به عوامل متعددی چون نوع و رقم گیاه مورد کشت، نتیجه آزمون‌های بیوشیمیایی خاک و آب، بودجه مالی و سایر موارد این‌چنینی بستگی دارد.
کودهای فسفر در واقع برای عنوان اصلی‌ترین منبع فسفر قابل‌جذب برای گیاهان مورداستفاده قرار می‌گیرند. طبیعتاً در همه خاک‌ها به طور قابل‌توجهی فسفر پیدا می‌شود.
برخی از رایج‌ترین انواع کود فسفر در تغذیه گیاه شامل موارد زیر می‌شوند:
- دی آمونیوم فسفات
- مونو آمونیوم فسفات
- سوپر فسفات یگانه
- سوپر فسفات سه‌گانه
- پلی فسفات آمونیوم مایع
خواص کود فسفر بالا در تغذیه گیاه
نقش فسفر در رشد گیاه به طور قابل‌توجهی حائز اهمیت است که منجر به جذب بیشتر مواد غذایی برای گیاه و درخت می‌شود. مزایا و عملکردی که این ماده در گیاه دارد، تعیین می‌کند که چرا باید کودهای فسفردار یا کود فسفر بالا را خریداری کنید.
خواص کود فسفر باعث می‌شود گیاه در برابر دمای خیلی بالا یا پایین مقاوم شود. به‌طورکلی کود فسفر در گیاهان نقش‌هایی دارد که عبارت‌اند از:
- در تولید ماده ژنتیکی گیاهان کارکرد مناسبی دارد که به نوبه خود و به شکلی غیرمستقیم در ساخت پروتئین‌های گیاهی و هورمون نقش مهمی اعمال می‌کند.
- در مقاوم‌بودن گیاهان نسبت به دمای خیلی پایین و بالا نقش مؤثری دارد.
- در تمامی پروسه‌های بیولوژیکی و بیوشیمیایی دخالت دارد و عملاً بدون آن غیرممکن است.
- در خوش‌عطر کردن محصولات نقش خاصی دارد.
- جلوی جذب‌کردن عنصرهای سنگین و زیان‌آور را می‌گیرد تا عناصر موردنیاز مانند کلسیم جذب شود.
- حیاتی‌ترین نقش فسفر در رشد گیاه این است که موجب ریشه‌زایی و تحریک رشد بیشتر ریشه‌های گیاه می‌شود.
- موجب محکم‌شدن ساقه، برگ و شاخه‌های گیاهان می‌شود. این موضوع باعث می‌شود میوه گیاه کیفیت بهتری داشته باشد.
سایر خدمات:
| مشاوره گلخانه |
| مشاوره کشاورزی |
| مشاوره ساخت گلخانه |
| مشاوره کشت گلخانه |
| مشاوره کشت گوجه فرنگی |
علائم کمبود فسفر در تغذیه گیاه
کمبود نقش فسفر در رشد گیاه می‌تواند تأثیرات جبران‌ناپذیری را به گیاهان وارد کند. تشخیص کمبود فسفر در گیاه از کمبود بقیه عناصر مثل نیتروژن سخت‌تر است. چراکه در مراحل رشد اولیه گیاه معمولاً نشانه خاصی از کمبود نمو دیده نمی‌شود و زمانی که کمبود فسفر آشکار شد دیگر برای اصلاح محصول خیلی دیر است.
کمبود عنصر فسفر باعث ضخامت ریشه شده و همچنین موجب کاهش طول ریشه می‌شود. این دو مورد سبب می‌شود ریشه نتواند به‌خوبی تغذیه شود.
در مجموع اگر قصد داشته باشیم علائم کمبود فسفر در گیاه را بیان کنیم می‌توانیم موارد زیر را نام ببریم:
- کاهش رشد
- تیره‌شدن برگ‌ها و در برخی موارد ارغوانی شدن برگ‌های قدیمی
- ترش‌شدن میوه و محصولات
- ریشه‌زایی کم
بهترین زمان مصرف کود فسفر
فسفر موادی است که حتماً باید برای خاک مصرف شود تا ریشه بتواند آن را به ساقه‌ها و برگ‌های گیاه برساند. هرچه قدر زمان تماس ماده فسفر با ذرات خاک بیشتر باشد، میزان تأثیرگذاری آنها نیز افزایش می‌یابد.
عدم نقش فسفر در رشد گیاه منجر به پیامدهایی چون سوختن ریشه‌ها، ضعیف‌شدن برگ‌ها و لکه‌هایی روی آنها یا نوک برگه‌ها سوخته به نظر برسد، می‌شود. زمان مصرف کود فسفر بسته به عوامل مختلفی همچون شرایط محیطی و نوع گیاهان است.
ازاین‌رو در کشاورزی و باغبانی معمولاً زمان‌های بخصوصی برای مصرف این کود پیشنهاد می‌شود که عبارت‌اند از:
- زمان کاشت: بسیاری از گیاهان در مواقع کاشت یا انتقال آنها از گلدان به زمین به فسفر نیاز دارند. شما باید در هنگام کاشت یا منتقل دادن گیاهان به خاک، کود فسفر را به‌عنوان منبعی غذایی برای ریشه‌ها مورداستفاده قرار دهید تا گیاهان به فسفر دسترسی راحت‌تری داشته باشند.
- زمان رشد فعال گیاهان: برخی از گیاهان در مرحله‌های رشد فعال به فسفر نیاز شدیدی دارند. این مراحل می‌تواند در فصول بهار و تابستان باشد. در این فصل‌ها به‌کاربردن این کود به گیاهان کمک می‌کند تا رویش و توسعه بهتری را تجربه کنند.
- زمان زمستان: در منطقه‌هایی که زمستان‌ها بسیار سرد وگیاهان در خواب زمستانی به سر می‌برند، می‌توانید کود فسفر را در این فصل به‌عنوان یک ترکیب با سایر کودها به خاک اعمال کنید. این کار به کمک زیادی به استحکام خاک و آماده‌سازی آن برای فصل رشد بعدی می‌کند.
- زمان مصرف به‌عنوان کود پایانی: بسیاری از گیاهان ممکن است در طول فصل رشد به مقادیر اضافی فسفر نیاز اساسی داشته باشند. در این صورت کود فسفر را می‌توانید به‌عنوان کود پایانی در طول فصل رشد برای فراهم‌کردن نیازهای گیاهان استفاده کنید.
کدام گیاهان به کود فسفر نیاز دارند؟
افزون بر آن که نقش فسفر در رشد گیاه نقشی حیاتی به شمار می‌رود، باید گفت که این ماده در فرایندهایی چون تشکیل DNA و RNA، تولید ATP (آدنوزین‌تری‌فسفات) برای انتقال انرژی، تقویت رشد ریشه‌ها، تولیدمثل و انتقال نیتروژن در گیاهان نیز عملکردی اساسی دارد.
در اینجا نمونه‌ای از گیاهان کشاورزی و باغبانی که به کود فسفر نیاز دارند، آمده است:
- جو: جو نیز برای رشد دانه‌ها و افزایش عملکرد نیاز اساسی به کود فسفر دارد.
- سیب‌زمینی: کود فسفر برای ساختن غده‌ها و رشد سیستم درونی ریشه به سیب‌زمینی کمک فراوانی می‌کند.
- پیاز: برای نمو و پیشرفت لایه‌های پیازی، عملیات لقاح و گرده‌افشانی نیاز به کود فسفر دارد.
- گندم: نقش فسفر در رشد گیاه گندم باعث رویش بذرها می‌شود.
- پنبه: برای توسعه غوزه (الیاف سفید) و تشکیل بذرها نیاز زیادی به کود فسفر دارد.
- سویا: برای پیشرفت بذرها و تولیدمثل به کود فسفر نیاز دارد.
- درخت گریپ‌فروت: این درخت برای توسعه میوه‌ها و باروری آنها نیازمند به کود فسفر هستند.
- سبزی‌ها: بسیاری از سبزی‌هایی مثل گل‌کلم، بروکلی، اسفناج و… برای رشد و توسعه برگ‌ها و میوه‌هایشان نیازمند کود فسفر هستند.
- گل‌ها و گیاهان زینتی:این گل‌ها و گیاهان زینت‌بخش برای تشکیل گل‌ها و رشد عمومی به کود فسفر نیاز خواهند داشت.
نحوه سفارش و خرید بهترین کود فسفر
اگر میخواهید باغی سرسبز و محصولات زراعی باکیفیت و کمیت مناسب داشته باشید، از کود فسفر بالا غافل نشوید. شما می‌توانید با خرید این کود نیاز گیاهان و محصولات کشاورزی خود را به این ماده مغذی مرتفع کنید. در این راستا گلخانه آوین یکی از بهترین تولیدکننده‌های محصولات کشاورزی و باغبانی در ایران است.
شما می‌توانید برای خرید انواع کودهایی چون کود ارگانیک، کود شیمیایی، کود آلی و… با بهترین کیفیت به مجموعه ما بپیوندید. بزرگ‌ترین هدف ما ارائه بستری مناسب برای کشاورزان و باغداران است تا بتوانند تمامی محصولات موردنیاز خود را با بهترین کیفیت و مناسب‌ترین قیمت تهیه کنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره استعلام قیمت این ماده و دریافت مشاوره خرید می‌توانید شنبه تا پنج‌شنبه از ساعت ۹:۰۰ تا ۲۱:۰۰ با شماره‌تلفن ۰۹۱۸۲۱۱۵۵۲۲ تماس یا از طریق راه‌های ارتباطی (واتس‌اپ، تلگرام و اینستاگرام) با کارشناسان واحد پشتیبانی ما در ارتباط باشید.
نتیجه‌گیری
تا به این جا تلاش کردیم اطلاعات جامع و مفیدی در خصوص نقش فسفر در رشد گیاه در اختیار شما قرار دهیم. گیاهان برای رشد به مواد مغذی نیاز دارند که اگر خاک فاقد این مواد باشد، از کودها بایستی تغذیه کنند. فسفریکی از کودهای مهم و ضروری برای گیاهان است که در تغذیه، فتوسنتز، ریشه دهی، بهبود کیفیت محصول و… تأثیر مستقیمی دارد.
اکنون که اطلاعات خود را در مورد ویژگی، علائم کمبود، کاربرد فسفر در تغذیه گیاه و تأثیر آن در صنعت کشاورزی بالا بردید، توصیه می‌شود دستورالعمل‌های مربوط به نوع گیاهی را که در حال کشت آن دارید بررسی کنید و به آنها عمل کنید.
سؤالات متداول
- مهم‌ترین نقش فسفر در رشد گیاه چیست؟
اصلی‌ترین نقش فسفر در تغذیه گیاه می‌توان به افزایش رشد ریشه‌ها، افزایش تولید مثمر، تقویت مقاومت به تنش‌های محیطی و غیره اشاره کرد.
- مهم‌ترین علائم کمبود فسفر موجود در گیاه چیست؟
تغییر رنگ برگ‌ها و تغییر در کیفیت میوه می‌تواند از نشانه‌های کمبود فسفر در گیاه باشد. این یعنی به فواید کود فسفر بالا نیاز داریم.
- اصلی‌ترین وظیفه فسفر در تغذیه گیاه چیست؟
فسفر دیواره سلولی گیاهان را تقویت نموده و موجب می‌گردد تا مقاومت آنها افزایش یابد.
سایر مقالات:
| نقش آمینو اسید ها در رشد گیاه + 6 نشانه کمبود آمینواسید |
| 9 اهمیت و نقش بور در رشد گیاه + معرفی بهترین کودها برای گیاهان |
| با 8 کاربرد و نقش پتاسیم در رشد گیاه آشنا شوید – مشاوره تخصصی |
نظری داده نشده