کشت هیدروپونیک چیست و چگونه انجام می‌شود؟ در کشت نوع هیدروپونیک، گیاهان بدون نیاز به خاک و فقط در داخل آب کشت می‌شوند. این روش یکی از روش‌های مدرن در کشاورزی و کشت گیاهان است که در آن امکان کشت انواع محصولات گیاهی بدون توجه به اقلیم آنها وجود دارد.
شما در این مقاله به طور کامل با کشت گیاهان به روش هیدروپونیک آشنا خواهید شد و تمامی روش‌ها و فوت و فن‌هایی که در رابطه با این روش لازم است بدانید را شرح می‌دهیم؛ همچنین به مزایا و معایب استفاده از روش هیدروپونیک هم می‌پردازیم؛ پس تا انتهای این مقاله جذاب با ما همراه شوید.
کشت هیدروپونیک چیست؟
هیدروپونیک یک روش کشت گیاهی است که به جای کاشتن گیاه در خاک، آن را در محلول‌های آبی سرشار از مواد مغذی پرورش می‌دهند. دلیل اصلی استفاده از این روش، حفاظت ریشه گیاه پرورش یافته در برابر موادی همچون گلوله‌های رسی، پرلیت، پیت موس، پشم سنگ و… است.
استفاده از روش هیدروپونیک برای کشت باعث می‌شود تا گیاه نسبت به کشت عادی در خاک، رشد سریع‌تری داشته باشد و همچنین محصولات سالم‌تر، باکیفیت‌تر و ارگانیکی بدهد.
مزایا و معایب کشت هیدروپونیک
کشت گیاهان به روش هیدروپونیک، یکی از روش‌های مدرن پرورش انواع گیاهان است که به دلیل مزایای بی‌شماری که دارد، بسیار مورد توجه پرورش‌دهندگان این محصولات قرار گرفته است.
برخی از مزایای روش کاشت هیدروپونیک عبارت‌اند از:
- عدم نیاز به خاک
- مصرف آب کمتر
- کنترل کامل بر روی املاح غذایی
- رشد بهتر گیاه
- احتیاج به فضای خیلی کمتر
- بیماری کمتر و محصولات بهتر
- سازگاری بالا با محیط
سیستم هیدروپونیک مثل هر روش دیگری، در کنار مزایای خود، دارای برخی معایب نیز هست که برخی از آنها شامل: هزینه بالا جهت راه‌اندازی، نیاز به مراقبت زیاد و دقیق، احتمال ابتلای گیاه به بیماری‌های آبی، نیاز به دانش فنی و اطلاعات مربوط به این نوع کشت هستند.
انواع کشت هیدروپونیک
روش هیدروپونیک برای کشت گیاهان، با روش‌های مختلفی انجام می‌شود که در کلیه این روش‌ها، هیچ‌گونه ماده مغذی در بستر کشت گیاه وجود ندارد و اصطلاحاً خنثی است. مواد مغذی لازم برای رشد هر گیاه، بسته به نیاز آن، به این محلول اضافه می‌شود.
کشت DWC (Deep Water Culture) یا آب عمیق
استفاده از روش DWC، یکی از عالی‌ترین و ساده‌ترین روش‌های آبیاری هیدروپونیک است. در این روش، پس از آماده‌کردن بستر کشت هیدروپونیک، همه قسمت‌های ریشه گیاه در داخل محلول آب و مواد مغذی قرار می‌گیرد.
در روش کشت عمیق، ابتدا گیاه در گلدان یا سینی نشا ریشه‌دار می‌شود و بعد در محلول مواد مغذی قرار می‌گیرد؛ البته می‌توان این مرحله را نیز انجام نداد و قلمه را مستقیماً داخل بستر dwc قرارداد.
کشت NFT یا کشت تغذیه‌ای
در این روش، ریشه‌های گیاه به شکل مستقیم در معرض عبور محلول مواد مغذی قرار می‌گیرند. کانال‌هایی که وظیفه رساندن عناصر غذایی به ریشه گیاه را دارند، از لوله‌های انعطاف‌پذیر ساخته می‌شوند.
در روش کشت هیدروپونیک NFT، گیاه داخل یک محیط کوچک و بسته قرار داده می‌شود؛ همچنین دورتادور آن را با پوشش‌های مخصوص می‌پوشانند تا از تبخیر آب و ورود نور جلوگیری شود.
روش ایروپونیک
تکنیک به‌کاررفته در این روش، این است که ریشه‌های گیاه را در هوا معلق کرده و آن را با اسپری‌کردن مواد مغذی، مرطوب نگه می‌دارند. این کار موجب می‌شود که ریشه، هم تنفس آزادی داشته باشد و هم مواد غذایی موردنیاز خود را دریافت کند.
روش ویک
این روش ساده‌ترین روش در بین روش‌های شش‌گانه کشت گیاهان با روش هیدروپونیک است. مواد لازم برای کشت هیدروپونیک در روش ویک عبارت‌اند از:
- مخزن نگهدارنده
- یک یا چند طناب اسفنجی یا نمدی
- یک بستر رشد مثل: الیاف نارگیل، رس، مواد متخلخل
مخزن نگهدارنده محلول غذایی و گیاه، با طناب‌های نمدی به هم متصل می‌شوند که این کار باعث خواهد شد که گیاه به آرامی از مخزن تغذیه کند.
روش قطره‌ای
معمولاً از روش قطره‌ای در محیط‌های صنعتی استفاده می‌شود؛ زیرا در مقیاس‌های بزرگ‌تر قابل‌اجرا است. روش کلی این تکنیک تقریباً شبیه به NFT است که در آن گیاه در داخل گلدان توری بر روی لایه نازکی از آب و مواد مغذی آویزان می‌شود؛ سپس با استفاده از یک پمپ، آب در سراسر کانال جهت اکسیژن‌رسانی و جذب مواد مغذی جریان می‌یابد.
محصولات مورد استفاده در کشت هیدروپونیک
گیاهانی که برای کشت به روش هیدروپونیک مناسب‌اند، بسیار زیاد هستند. امروزه تلاش برای کشت انواع گیاهان دارویی و محصولات خوراکی زیاد شده است و متخصصان سعی دارند تا این تکنیک را بر روی تمام گیاهان به طور موفقیت‌آمیز انجام دهند.
گیاهان سازگار با کاشت هیدروپونیک شامل: آویشن، کلم، کاهو، انگور، گل‌گاوزبان، نعنا، ریحان، پیازچه، گوجه‌فرنگی، تربچه، اسفناج، لوبیاسبز، خیار، فلفل‌دلمه‌ای، توت‌فرنگی و…هستند.
کشت هیدروپونیک گوجه فرنگی
انواع روش‌های هیدروپونیک برای گوجه‌فرنگی را می‌توان استفاده کرد؛ اما انتخاب هرکدام از این روش‌ها بستگی به شرایط و ترجیحات شما خواهد داشت. بسیاری از کشاورزان برای پرورش گیاهانی همچون گوجه‌فرنگی، از روش آب و فلو استفاده می‌کنند که یکی از ساده‌ترین روش‌ها است. از این روش، حتی در خانه نیز می‌توان استفاده کرد.
در کشت با روش آب و فلو، محلول دارای مواد غذایی با کمک آب، سینی رشد گیاه را پر می‌کند و سپس دوباره به مخزن محلول غذایی باز می‌گردد.
کشت هیدروپونیک توت فرنگی
هنگام کاشت توت‌فرنگی به روش هیدروپونیک، هیچ محدودیتی در انتخاب روش‌های شش‌گانه آن وجود ندارد؛ اما با درنظرگرفتن نیازهای توت‌فرنگی، روش‌های آب و فلو، دراپ و dwc بهتر از روش‌های دیگر نتیجه می‌دهد.
استفاده از هیدروپونیک برای کاشت توت‌فرنگی این مزیت را دارد که شما حتی بدون نیاز به مهیا کردن فضای بزرگ و امکانات مختلف، در محیطی کوچک بتوانید برای خود توت‌فرنگی پرورش دهید.
کشت هیدروپونیک خیار
یکی از سودآورترین محصولات حاصل کشت‌های هیدروپونیک، خیار است. این محصول بعد از گوجه‌فرنگی که رتبه اول را دارد، رتبه دوم از نظر تولید محصولات هیدروپونیکی را دارد.
کشت خیار به روش nft نتایج بسیار عالی در پی دارد. ممکن است در این روش، به‌اندازه کشت در مواد بذربندی شده موفقیت‌آمیز نباشد؛ زیرا رشد کردن ریشه‌ها باعث مسدود شدن مجاری و جلوگیری از جریان حرکت محلول مواد غذایی در کانال خواهد شد.
مشاوره کشت نشا و احداث گلخانه با آوین
گلخانه آوین با بهره‌گیری از جدیدترین تکنولوژی‌های روز دنیا در زمینه کشت محصولات گلخانه‌ای و نشا، آماده مشاوره تخصصی به شما عزیزانی است که قصد احداث گلخانه و کشت نشا دارید. شما می‌توانید جهت ارتباط با ما، با شماره ۰۹۱۸۲۱۱۵۵۲۲ تماس بگیرید.
سخن پایانی
امروزه کشت محصولات گیاهی با استفاده از روش هیدروپونیک، به یکی از داغ‌ترین موضوعات روز علم کشاورزی تبدیل شده است که در طی چند سال اخیر توانسته نظر مهندسان کشاورزی و پرورش‌دهندگان گل‌وگیاه را به سمت خود جلب کند.
ما در این مقاله به طور کامل به مزایای کشت هیدروپونیک و معایب آن پرداختیم و شمارا با روش شش‌گانه کشت‌های هیدروپونیک آشنا کردیم تا بتوانید به طور کامل این روش را بشناسید.
سؤالات متداول
۱. آیا زعفران را می‌توان با روش هیدروپونیک کشت کرد؟
کشت زعفران با روش هیدروپونیک نیز امکان‌پذیر است.
۲. کشاورزی به روش هیدروپونیک چه مزیتی دارد؟
مزایایی همچون کیفیت و کمیت بهتر در طول دوره رشد و محصول نهایی و صرفه‌جویی در انرژی و تجهیزات مصرفی دارد.
۳. نور مصنوعی برای کشت هیدروپونیک بر اساس چه چیزهایی انتخاب می‌شود؟
بر اساس عوامل گوناگونی انتخاب می‌شود که مهم‌ترین آن، گیاه مورد کشت است.
سایر مقالات:
| اهمیت انتخاب بهترین خاک برای کاشت بذر + معرفی 6 نوع خاک کشت |
| انواع روش های کاشت بذر – نکات کاشت به 2 روش مستقیم و غیرمستقیم |
| معرفی 3 مورد از روش های مراقبت از بذر + نکات طلایی نگهداری |
نظری داده نشده