علت رشد نکردن گوجه فرنگی
آیا می‌دانید که دلیل رشد نکردن گوجه فرنگی چیست؟ چرا پس از کاشت نشاها، تغییری در میزان رشد آن‌ها حس نمی‌کنید؟ آیا تنها عوامل محیطی مسبب این عارضه هستند؟ کدام آفات و بیماری‌های رایج گوجه‌فرنگی باعث رشد نکردن نشا گوجه فرنگی می‌شوند؟ تمام این پرسش‌ها می‌توانند یکی از دلایل رشد نکردن گوجه فرنگی باشند.
به عنوان یک کشاورز بهتر است که عواملی را که منجر به توقف رشد گوجه فرنگی می‌شوند، بشناسید. در این صورت ضررهای احتمالی که مهم‌ترین آن جنبه اقتصادی است، گریبان‌گیرتان نخواهد شد. با ما در این مقاله همراه باشید تا عوامل مؤثر بر رشد نکردن گوجه فرنگی را با یکدیگر بشناسیم.
نشاهای بیمار یا ضعیف
یکی از پایه‌ترین علت‌های رشد نکردن گوجه فرنگی، کاشت نشاهای ضعیف یا ناسالم است. شما هنگامی که در یک گلخانه نشاهای خود را انتخاب می‌کنید، در واقع بخشی از آینده مزرعه و محصولاتتان را انتخاب می‌کنید. به همین دلیل اطمینان از سلامت نشاها و به‌ویژه مقاومت آن‌ها موضوع بسیار مهمی است.
به این دلیل که یک گیاه ضعیف بیشتر در معرض جذب انواع بیماری‌ها و آفات قرار می‌گیرد. هنگامی که می‌خواهید نشاهای گوجه‌فرنگی را انتخاب کنید، بهتر است مواردی که در زیر آورده شده‌اند را در نظر داشته باشید:
- حتماً درباره فرایند سخت شدن نشاها از مسئول گلخانه سؤال بپرسید.
- به ریشه نشاها دقت کنید. نباید هیچ نشانه‌ای از تغییر رنگ، آسیب، پوسیدگی و نرم شدن در آن‌ها ببینید.
- برگ‌های نشاها نباید دارای لکه و زخم باشند.
- ایستادگی و محکم بودن را باید در نشاها مشاهده کنید.
- بررسی ساقه را نیز فراموش نکنید. هیچ شانکر، پوسیدگی، خشکیدگی و آسیبی روی سطح ساقه نباید وجود داشته باشد.
کمبود مواد مغذی مورد نیاز رشد گیاه
خاک غنی از مواد مغذی یکی از نیازهای اصلی گوجه‌فرنگی برای رشد است. اگر خاک این مواد را نداشته باشد، گیاه دچار مشکلات گوناگونی ازجمله کندی در رشد می‌شود. اهمیت این موضوع زمانی بیشتر می‌شود که شما از نشاهای آماده در مزرعه استفاده کرده باشید.
در این صورت به دلیل شوکی که به نشاها در روزهای اولیه کاشت در بستر جدید وارد می‌شود، امکان توقف رشد بسیار بالا است. در این حالت شما باید خاک را برای سازگاری این گیاهان تقویت کنید. این کار نیز با اضافه کردن مواد مغذی مورد نیاز گیاه امکان‌پذیر می‌شود.
پیشنهاد می‌شود قبل از کاشت نشاها، از خاک خود یک آزمایش بگیرید. بدین ترتیب به صورت دقیق متوجه می‌شوید که کدام ماده در خاک کم است.
استفاده از موادی مانند: کودهای دارای آمینواسیدها، کلسیم‌دار، سیلیسیوم دار، ترکیبات نیترات آمونیوم، همچنین موادی که دارای روی و نیتروژن هستند، برای کمک به رشد گیاهان گوجه‌فرنگی مؤثر هستند. از فتوسنتز و تولید کلروفیل گرفته تا گرده افشانی، گلدهی و درنهایت تولید میوه.
تنظیم نکردن مقدار و زمان آبیاری
اینکه چه هنگام آبیاری را انجام دهید، به همان اندازه مهم است که درباره مقدار آن تردید دارید. زمان به آن جهت اهمیت دارد که آبیاری نباید به‌گونه‌ای انجام شود که برگ‌ها یا خاک اطراف در طول شب مرطوب بماند.
به همین دلیل حدود 1 یا 2 ساعت قبل از غروب بهتر است دیگر آبیاری انجام ندهید. با این حال بهترین زمان آبیاری در ساعات اولیه صبح است. در این حالت خاک در طول روز با حضور نور خورشید فرصت خشک شدن را خواهد داشت.
افزون بر آن آبیاری بیش از حد یا کم از مقدار مورد نیاز گیاه، می‌تواند عامل رشد نکردن گوجه فرنگی شود. اگر آب کافی به نشاهای جوان نرسد، فرایند رشد آن‌ها مختل می‌شود. به همین دلیل شما شاهد رشد نکردن گوجه فرنگی می‌شود.
در مقابل اگر حجم آب زیادی به گیاه برسد، برگ و ریشه گیاه چه در مراحل اولیه باشد چه در اواسط آن، پژمرده می‌شوند. هنگامی که عملکرد عادی آن‌ها نیز از بین برود، ادامه رشد گوجه فرنگی متوقف خواهد شد.
بهداشت ضعیف خاک و محیط
شاید این عامل در ابتدا در نظر شما اهمیت زیادی نداشته باشد؛ اما موضوع بهداشت از همان روزهای اولیه تهیه نشا در سینی‌های داخل گلخانه تا زمانی که در حال بزرگ شدن است، تأثیرگذار می‌باشد. اگر خاک را قبل از کاشت گیاهان به خوبی ضدعفونی نکنید، روند آلوده ساختن گیاه توسط حشرات، قارچ‌ها و باکتری‌های خاک را میسر ساخته‌اید.
افزون بر آن عوامل مختلفی؛ نظیر: باد، باران، آب‌های جاری، عبور خود شما و ابزارهایی که استفاده می‌کنید، بهداشت خاک و محیط را پس از کاشت به خطر می‌اندازند. در هر حالت بیمار ساختن خاک باعث بیمار شدن گیاه و در ادامه رشد نکردن گوجه فرنگی می‌شود.
ممکن است برای ضدعفونی کردن سینی کاشت، ابزارها و … از مواد ضدعفونی‌کننده‌ای مانند کلر استفاده کنید. در این صورت به خاطر داشته باشید که حتماً پس از استفاده از آن، از آب برای شستن باقی‌مانده ذرات کلر استفاده کنید. همچنین در حالت مرطوب از آن‌ها استفاده نکنید. به این دلیل که کلر خود می‌تواند ریشه و سیستم عروقی گیاه را بیمار کند.
گرمای زیاد یا سرما
دوره طولانی مدت دمای بالاتر از 25 تا 30 درجه سانتی گراد در کندی رشد گوجه فرنگی اثر دارد. از آنجایی که گیاه گوجه فرنگی برای رشد محیط گرم را ترجیح می‌دهد نیز در هنگام شب اگر دما از 20 درجه سانتی گراد پایین‌تر برود، این بوته‌ها نمی‌توانند رشدی داشته باشند.
این در حالی است که اگر این تغییر دما در روزهای اولیه کاشت نشاها به طور مداوم رخ دهد، گیاه نمی‌تواند رشد کند. به همین دلیل بهتر است تا در ابتدا از دمای مساعد رشد واریته‌ای که انتخاب کرده‌اید، آگاه شوید. در این حالت اگر در گلخانه باشید می‌توانید به راحتی این دما را کنترل کنید.
آفات و بیماری مختلف گوجه‌فرنگی
با وجود کنترل شرایط محیطی، آفات و پاتوژن‌های گوناگون می‌توانند به گیاهان نفوذ کنند و مشکلات جدی ایجاد کنند. هر پاتوژن یا آفتی که حمله کند، گیاه تمام توان خود را برای از بین بردن آن‌ها برای بقای خود به کار می‌برد. درنتیجه گیاه دیگر انرژی برای ادامه فرایند رشد خود ندارد. به همین دلیل شما شاهد رشد نکردن گوجه فرنگی مزرعه خود خواهید بود.
بیماری‌های رایجی اغلب روی رشد نکردن گوجه فرنگی تأثیر می‌گذارند. افزون بر آن آفات و حشرات نیز با شروع آلوده کردن از برگ‌ها، پروسه فتوسنتز را تحت تأثیر قرار می‌دهند. در جدول زیر نام این بیماری‌ها و آفات آورده شده است.
| نوع بیماری | گونه آفات |
| پوسیدگی گیاهی یا ریشه | انواع شته‌ها |
| پژمردگی فوزاریومی | کرم شاخ‌دار |
| ویروس موزاییک | کک |
| شانکر باکتریایی | پسیل |
| پوسیدگی انتهای شکوفه | حشرات بدبو |
ضروری است که در صورت ایجاد هر بیماری یا تشخیص وجود هر آفتی، در سریع‌ترین زمان به دنبال یافتن راهکارهایی برای درمان و کنترل گسترش آن باشید. اگر رشد نکردن گوجه فرنگی را در میان گیاهان خود احساس کردید، بهتر است از یک مرکز معتبر یا کارشناسان خبره کمک بگیرید.
گلخانه آوین با ارائه خدمات مشاوره در زمینه انواع مشکلات گیاه گوجه‌فرنگی می‌تواند به شما در پیدا کردن دقیق مشکل کمک کند. همچنین بهترین راه‌حل را با توجه به شرایط به شما پیشنهاد می‌دهد. علاوه بر آن اگر مکان معتبری برای خرید نشا سراغ ندارید، این گلخانه نشاهای سالم و مقاومی را تهیه و عرضه می‌کند.
سؤالات متداول
- اصلی‌ترین عامل رشد نکردن گوجه فرنگی چه چیزی می‌تواند باشد؟
استفاده از نشاهای بیمار و غیرمقاوم
- بهترین وقت برای آبیاری گوجه‌فرنگی چه زمانی است؟
ساعات اولیه صبح، همچنین تا یک یا دو ساعت قبل از غروب آفتاب نیز باز هم می‌توانید آبیاری را انجام دهید.
- چه کودهایی در میزان رشد گوجه‌فرنگی تأثیرگذار هستند؟
کودهایی با ترکیبات آمینواسیدها، کلسیم، سیلیسیوم، نیترات آمونیوم
سخن پایانی
رشد نکردن گوجه فرنگی مستقیماً روی میزان تولید محصولات نهایی اثر دارد. به همین دلیل بهتر است قبل از کاشت آن‌ها از عوامل ایجادکننده این عارضه آگاهی داشته باشید. در این صورت می‌توانید با کوچک‌ترین نشانه از این مشکل به فکر راه‌‌حل‌هایی برای کنترل، بهبود شرایط و درمان آن‌ها باشید.
سایر مقالات:
| علت قهوه ای شدن برگ گوجه فرنگی |
| مرگ بوته گوجه فرنگی |
| علت ترکیدگی سطح گوجه فرنگی |
نظری داده نشده