5 دلیل خشک شدن برگ گوجه فرنگی
درباره خشک شدن برگ گوجه فرنگی باید چه کرد؟ این عارضه یک نشانه نگران‌کننده برای مزرعه یا گلخانه شما است. به این دلیل که شاید اعلان خطری برای وجود یک بیماری یا آفت جدی باشد. از همین رو با دیدن برگ‌های خشک شده گوجه فرنگی باید در سریع‌ترین زمان به دنبال علت ایجاد آن باشید.
در غیر این صورت تمام وقت، هزینه، تلاش و انتظار شما برای تولید محصولات باکیفیتی در یک چشم به‌هم‌زدن از بین می‌رود. ما در این مقاله نگاهی به دلایل اصلی خشک شدن برگ گوجه فرنگی می‌اندازیم تا در کنار افزایش آگاهی بتوانید مؤثرترین راه‌حل‌ها را برای آن به کار بگیرید.
آبیاری نامناسب
واژه خشک شدن برگ ممکن است شما را به این سمت ببرد که آبیاری کمی انجام شده است. این در حالی است که نه تنها آبیاری کم؛ بلکه آبیاری بیش از اندازه می‌تواند باعث خشک شدن برگ گوجه فرنگی شود. در ادامه با جزئیات بیشتری از این عادت مراقبتی نادرست آشنا می‌شوید.
کمبود میزان آب دریافتی
اگر ریشه آب کافی را برای برگ‌ها نفرستد، گیاه نمی‌تواند عملکرد خود را با تمام ظرفیت و توان انجام دهد. از همین رو برای زنده نگه داشتن خود باید از وظایف سایر بخش‌های خود کمک بگیرد. در این حالت، گیاه میزان تولید کلروفیل در برگ را به حدی کاهش می‌دهد که درنهایت متوقف شود.
این تمام ماجرا نیست. هنگامی که آبی وجود نداشته باشد، مواد مغذی درون خاک به خوبی حل نمی‌شوند. به همین دلیل ریشه نمی‌تواند این مواد را به میزان نیاز گیاه جذب کند. در صورت کمبود مواد غذایی و همچنین نبود آب برای جریان یافتن آن درون گیاه، خشک شدن برگ گوجه فرنگی امری حتمی است.
آبیاری بیش از اندازه
اگر بیش از حد نیاز گیاه به آن آب بدهید، در واقع غیرمستقیم دلیل خشک شدن برگ گوجه فرنگی می‌شوید. آبیاری زیاد در خاک‌هایی با زهکشی ضعیف باعث می‌شود که آب به مدت زیادی درون خاک و در اطراف ریشه‌های گیاه باقی بماند.
در این وضعیت، ریشه در برابر پوسیدگی، عفونت و بیماری‌های زیادی قرار می‌گیرد. گیاه نیز به عنوان یک پاسخ طبیعی در برابر آب زیاد، آوندهای چوبی خود را جمع می‌کند. از این طریق از گسترش قارچ یا باکتری در سیستم عروقی جلوگیری خواهد کرد.
با انقباضی که در مسیر آوندهای چوبی ایجاد می‌شود، جریان آب درون گیاه حتی برای میزان مورد نیاز آن مسدود می‌شود. درنهایت گیاه با وضعیتی همانند کمبود آبی که به آن اشاره شد، مواجه می‌شود. خاکی با آب زیاد؛ اما گیاهانی بی‌آب!
راه‌حل مشکل آبیاری نامناسب
میزان آبیاری که باید انجام دهید به شرایط آب‌وهوایی منطقه‌ای که در آن هستید بستگی دارد. بارش باران، روزهای گرم تابستان و سرما همگی روی کم و زیاد شدن این میزان تأثیر دارند. در صورتی که آبیاری زیادی انجام داده‌اید، باید فرصت جذب یا تخلیه شدن آب از خاک را به گیاه بدهید. به این معنا که دیگر آبیاری انجام ندهید.
هنگامی که خاک خشک شد، می‌توانید کمی خاک شنی به خاک محل کاشت اضافه کنید. این نوع خاک‌ها زهکشی خاک فعلی را افزایش می‌دهند. درنتیجه آب درون خاک ثابت باقی نمی‌ماند.
در صورتی که علت خشک شدن برگ گوجه فرنگی، کمبود آب باشد؛ لازم است عادات آبیاری خود را تنظیم کنید. با دریافت حجم آب مورد نیاز برگ‌ها، فتوسنتز و عملکرد تولید کلروفیل بهبود می‌یابد. درنتیجه خبری از خشکیدگی برگ گوجه فرنگی به دلیل نبود آب نخواهد بود.
استرس محیطی
برخی از مواقع خشک شدن برگ گوجه فرنگی می‌تواند پاسخی به شرایط محیطی نامطلوب باشد. دمای بالا، رطوبت کم، هوای گرم و وزش باد، همگی شرایط استرسی را برای برگ‌ها ایجاد می‌کنند. هنگامی که سطح برگ در معرض نور خورشید زیاد باشد، برگ برای جلوگیری از سوختن، جمع می‌شود.
همچنین اگر دمای محیط بالا باشد و آب کمی به گیاه داده باشید، این جمع شدن می‌تواند برای جلوگیری از تعریق اتفاق بیفتد. در حالت دیگری، وزش باد باعث سریع‌تر شدن تعرق در حجم زیادی می‌شود. در تمام این مواد، برگ خود را به حالت دفاعی جمع می‌کند.
با جمع شدن برگ‌ها، دیگر در روزهای بعدی نور کافی برای تولید کلروفیل به برگ نمی‌رسد. افزون بر آن با نبود آب کافی در برگ‌ها، تنظیم میزان تعریق و عملکرد عادی فتوسنتز عملاً بی‌معنا خواهد شد. درنهایت برگ‌ها خشکیده می‌شوند.
راه‌حل مشکل استرس محیطی
متأسفانه، استرس محیطی که شامل نور، دما و وزش باد می‌شود را نمی‌توانید کنترل کنید. اگر در منطقه‌ای هستید که این موارد امکان‌پذیر هستند، بهتر است کاشت گوجه‌فرنگی را در گلخانه انجام دهید.
به یاد داشته باشید که خشک شدن برگ گوجه فرنگی همراه با حالت جمع شدگی، میزان سرعت بالای تعرق در مقابل جذب آب را به شما نشان می‌دهد. در این صورت می‌توانید با آبیاری منظم تا حدی از استرس محیطی ناشی از این مورد بکاهید.
کمبود مواد مغذی
گیاه گوجه‌فرنگی برای ادامه رشد خود به مواد مغذی ویژه‌ای درون خاک نیاز دارد. با دیدن برگ‌های خشک گوجه‌فرنگی ممکن است اولین حدس شما، کمبود مواد مهمی مانند کلسیم یا منیزیم داخل خاک باشد. این در حالی است که کمبود این مواد خود را به صورت زرد شدن برگ گوجه فرنگی نشان می‌دهند.
خشکی برگ گوجه فرنگی در بیشتر مواقع به دلیل کمبود دو ماده بور و مولیبدن در خاک است. در اکثر مواقع خاک‌های کشت کمبودی در این مورد ندارند. با این حال به دلیل شرایط محیطی، بیماری یا کار کردن بیش از حد خاک در طول سال، مقدار آن‌ها کم می‌شوند. به همین دلیل خشک شدن برگ گوجه فرنگی رخ می‌دهد.
از طرفی دیگر هنگامی که مواد مغذی در خاک وجود نداشته باشد، گیاه کم‌کم گرسنه می‌شود. در این حالت گیاه هر چه تقلا کند، باز هم چیزی دریافت نخواهد کرد. به همین دلیل برگ‌ها تغذیه نمی‌شوند. در ادامه شریان‌های موجود در گیاه نیز خشک می‌شوند. درنهایت شما برگ‌های بوته‌ها را خشک، قهوه‌ای و شکننده می‌بینید.
راه‌حل مشکل کمبود مواد مغذی
بازیابی مواد مغذی درون خاک بهترین راهکار در این مشکل است. استفاده از کمپوست و مالچ‌های گوناگون را حتماً در نظر داشته باشید. اگر می‌خواهید از کودهای شیمیایی استفاده کنید، بهتر است از نوع و نحوه مصرف آن‌ها اطلاعات داشته باشید.
کارشناسان گلخانه آوین می‌توانند در زمینه حل این مشکلات به شما کمک کنند. در صورتی که علت خشک شدن برگ گوجه فرنگی را از کمبود مواد غذایی می‌دانید، افراد این مجموعه راهکارهای مؤثری را پیشنهاد می‌دهند.
برای پیشگیری از این مشکل به یاد داشته باشید که در صورت امکان از خاک‌های گلدانی استفاده نکنید. این خاک‌ها در اغلب موارد مواد مغذی گیاهان را در ترکیبات خود ندارند. در نهایت می‌توانید راهکار تناوب کشت فصلی را به کار ببرید. در این صورت خاک در برابر تخریب و ازدست‌دادن مواد غذایی محافظت می‌شود.
آفات گوناگون
گونه‌های مختلفی از پروانه‌ها، برگ‌خوار و کنه‌ها، علاقه خاصی به تغذیه کردن از شیره برگ گوجه‌فرنگی دارند. این آفات یکی از دلایل اصلی خشک شدن برگ گوجه فرنگی می‌شوند. برخی از آفات، برگ‌های گوجه‌فرنگی را محل زندگی تخم‌های خود در نظر می‌گیرند.
برگ‌هایی که توسط این حشرات اشغال می‌شوند تا زمان رشد کامل در اختیار این حشرات قرار می‌گیرند. به همین دلیل شاهد خشک شدن برگ گوجه فرنگی در زمان کوتاهی می‌شوید. بعضی از این حشرات بیماری ویروسی را به همراه خود وارد برگ‌ها می‌کنند.
به‌عنوان‌مثال برگ خوار همراه مکیدن شیره برگ‌ها، عفونت همراه خود را وارد برگ می‌کند. این عفونت همراه با آب و جریان مواد غذایی به مناطق دیگر گیاه منتقل می‌شود. در این حالت نه تنها خشک شدن برگ گوجه فرنگی؛ بلکه علائم دیگری از پوسیدگی را در ساقه یا ریشه مشاهده خواهید کرد.
راه‌حل مشکل آفات
این حشرات بخش طبیعی از پرورش گوجه‌فرنگی هستند. بدین ترتیب هرگز نمی‌توانید به صورت 100 درصدی از وقوع آنان جلوگیری کنید. با این حال دانستن راه‌های مقابله با آن‌ها به شما کمک بزرگی می‌کند.
پروانه‌ها و برگ‌خوارها در صورتی آینده گیاهانتان را به خطر می‌اندازند که حمله آن‌ها در حجم زیادی اتفاق بیفتد. در صورتی که ناقل ویروس بیماری باشند نیز تهدیدی برای گیاهان محسوب می‌شوند. مؤثرترین حشره‌کشی که برای مقابله با این دو آفات گزارش شده است، Pyrethrin است.
این شرایط درباره کنه‌ها هم صادق است. بیمار ساختن و خشک شدن برگ گوجه فرنگی یکی از آثار حمله این حشرات است. در این حالت بهتر است، آفت‌کش‌هایی مبتنی بر گوگرد را در مزرعه اسپری کنید.
بیماری‌های مختلف گوجه‌فرنگی
باکتری و همچنین اسپورهای قارچی مختلفی باعث خشک شدن برگ گوجه فرنگی می‌شوند. این پاتوژن‌ها از بیماری‌های رایج گوجه‌فرنگی هستند که تهدید همیشگی برای این گیاه محسوب می‌شوند. شرایط آب‌وهوایی مرطوب، گرما و خاک‌های خیسی که زهکشی ضعیفی دارند، بهترین محیط برای رشد و انتشار آن‌ها هستند. در جدول زیر نام بیماری‌ها و گونه پاتوژن‌ها معرفی شده‌اند.
| نام عارضه | نوع پاتوژن |
| بیماری سفیدک پودری | قارچ Leveillula Taurica |
| بیماری لکه‌های باکتریایی | باکتری از خانواده Xanthomonas campestris |
| بلایت دیررس | قارچ Phytophthora Infestans |
| بیماری لکه موجی | قارچ‌های Alternaria Solani و Alternaria tomatophila |
راه‌حل مشکل بیماری‌های مختلف
برای جلوگیری از خشک شدن برگ گوجه فرنگی به دلیل بیماری‌های معرفی شده، بهتر است اقدامات پیشگیرانه زیر را در نظر داشته باشید. همچنین اگر مطمئن هستید خشکی برگ گوجه فرنگی ناشی از قارچ‌ها است، برگ و شاخه‌های آلوده را جمع کنید و در جایی دور از مزرعه بسوزانید.
- اطمینان از زهکشی مناسب خاک کشت
- استفاده از مالچ برگ و چوب
- استفاده از شیلنگ خیساندن
- انجام آبیاری از پایه خاک
تمام این مواد به منظور جلوگیری از انتقال هاگ قارچ‌های بیماری‌زا به برگ گیاهان مؤثر هستند. همچنین نامطلوب کردن محیط برای جوانه‌زدن و گسترش قارچ بهترین راه مقابله با آن‌ها است. در صورتی که گسترش خشک شدن برگ گوجه فرنگی شما را به نگرانی انداخت، می‌توانید از مشاوره‌های کارآمد گلخانه آوین کمک بگیرید.
سؤالات متداول
- کمبود کدام مواد مغذی در خشک شدن برگ گوجه فرنگی تأثیر بیشتری دارند؟
کمبود مواد بور و مولیبدن درون خاک
- آفات اصلی برگ‌ها که باعث خشکی آن‌ها می‌شوند، کدام‌اند؟
گونه‌هایی از پروانه‌ها، برگ‌خوارها و کنه‌ها
- مؤثرترین حشره‌کش در مقابل کنه‌های برگ گوجه‌فرنگی چیست؟
آفت‌کش‌هایی که در ترکیبات خود از گوگرد استفاده کرده‌اند.
- چه راهکارهایی را می‌توان برای کمبود مواد غذایی درون خاک به کار برد؟
استفاده نکردن از خاک‌های کلدانی، تناوب کشت فصلی و اضافه کردن کود
سخن پایانی
برگ‌ها بخش اصلی گیاه گوجه‌فرنگی هستند. از همین رو باید مراقبت‌های ویژه‌ای را برای آنان در نظر بگیرید. خشک شدن برگ گوجه فرنگی یکی از عواملی است که می‌تواند اثرات منفی زیادی را در آینده برای مزرعه به همراه داشته باشد. ساده‌ترین راه برای رسیدگی به آنان، شناخت علل این عارضه است. همچنین اجرای نکاتی که در این مقاله بررسی شد، می‌تواند شما را در راه درست پرورش این گیاه دوباره قرار دهد.
سایر مقالات:
| مرگ بوته گوجه فرنگی |
| علت ترکیدگی سطح گوجه فرنگی |
| ورم ریشه گوجه فرنگی |
نظری داده نشده