درباره نقش آهن در رشد گیاه بیشتر بدانید!
آیا با نقش آهن در رشد گیاه آشنایی دارید؟ آهن از مهم‌ترین ریز مغذی‌های موردنیاز گیاهان است که کمبود آن از شایع‌ترین کمبود‌های عناصر غذایی در کشاورزی به شمار می‌آید. وظیفه آهن در تغذیه گیاه تنها به یکی دو مورد ختم نشده و این عنصر در بسیاری از فرایند‌های گیاهان نقش کلیدی ایفا می‌کند.
با توجه به اهمیت نقش آهن در رشد گیاه، لازم است شما کشاورزان عزیز به خوبی با کاربرد‌های این ماده مغذی، علائم کمبود و راه‌های درمان فقر آهن در گیاهان آشنایی داشته باشید تا بتوانید به خوبی از مزرعه یا باغ خود محافظت کنید؛ از این رو از شما دعوت می‌کنیم در ادامه مطلب ما را همراهی کنید.
کاربرد آهن در تغذیه گیاه
ماده مغذی آهن یکی از عناصر موردنیاز برای رشد و توسعه گیاهان است و نقش آهن در رشد گیاه انکارنشدنی است. این عنصر برای گیاهان مختلف بسیار حیاتی بوده و در بسیاری از فرایند‌های زیستی و فیزیولوژیکی گیاه مؤثر است که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.
مؤثر در رشد و توسعه سلول‌ها
از مهم‌ترین فواید آهن در تغذیه گیاه باید به این موضوع اشاره کنیم که این عنصر در ساختار سلول‌های گیاهی حضور داشته و در تقسیم و تکثیر آن‌ها نقش مهمی ایفا می‌کند. توجه داشته باشید آهن قابل جذب توسط گیاهان به صورت کاتیون (Fe2+) است.
فعالیت در فتوسنتز گیاه
آهن جزء بسیاری از پروتئین‌ها و آنزیم‌هایی است که در روند فتوسنتز و تبدیل انرژی نوری به شیمیایی در گیاه نقش دارند. این فرایند به تولید گلوکز و دیگر ترکیبات آلی در گیاه منجر می‌شود.
انتقال الکترون
در این بخش از بررسی نقش آهن در رشد گیاه باید به این موضوع اشاره کنیم که عنصر آهن در فرایند انتقال الکترون در سلول‌های گیاهان نقش مهمی ایفا می‌کند. این فرایند برای ترکیبات شیمیایی و انتقال الکترون در سلول‌ها بسیار ضروری است.
سایر خدمات:
| مشاوره گلخانه |
| مشاوره کشاورزی |
| مشاوره ساخت گلخانه |
| مشاوره کشت گلخانه |
| مشاوره کشت گوجه فرنگی |
ساخت کلروفیل
یکی از مهم‌ترین ابعاد نقش آهن در تغذیه گیاه این است که این عنصر در تشکیل کلروفیل یا سبزینه گیاهی نقش مهمی دارد. کلروفیل به گیاهان اجازه می‌دهد انرژی نور خورشید را به انرژی شیمیایی تبدیل کنند و عامل رنگ سبز در گیاه است.
دلایل کمبود آهن در تغذیه گیاه
در این قسمت از بررسی نقش آهن در رشد گیاه نوبت به معرفی دلایل اصلی فقر آهن در گیاهان می‌رسد. مهم‌ترین علل کمبود آهن در گیاه شامل موارد زیر هستند:
- آهکی بودن خاک
- تهویه نامناسب خاک
- کمبود مواد آلی در خاک
- مصرف بیش از اندازه از کودهای حاوی فسفر
- کیفیت نامطلوب آبیاری
- وجود مقادیر بالای مس، روی و منگنز در خاک
- ابتلای ریشه گیاه به نماتد
- تهویه نامناسب
- مقدار زیاد نیتروژن به شکل نیترات
- دمای بالا و پایین
علائم کمبود آهن در تغذیه گیاه
حال که با اصلی‌ترین علت‌‌های کمبود انواع آهن در تغذیه گیاه آشنا شده‌اید، در ادامه مطلب درمورد نشانه‌‌هایی که حاکی از کمبود عنصر آهن در گیاهان هستند، صحبت خواهیم کرد.
زردی برگ گیاه
یکی از اصلی‌ترین نشانه‌های کمبود آهن زردی برگ‌های گیاه است که به خصوص در جوانه‌های جدید دیده می‌شود.
زندگی کوتاه‌تر برگ
نقش آهن در رشد گیاه آن‌قدر پررنگ است که در صورت کمبود این عنصر امکان دارد برگ‌های متأثر از این کمبود کوتاه‌تر از برگ‌های سالم بوده و درنهایت عمر کوتاه‌تری داشته باشند.
کاهش فتوسنتز گیاه
پژوهش‌ها روی نقش آهن در رشد گیاه نشان داده است در صورت فقدان این عنصر فعالیت فتوسنتز و تولید اکسیژن در گیاه کاهش پیدا می‌کند؛ زیرا آهن اصلی‌ترین بخش از ساختار کلروفیل را تشکیل می‌دهد که در فتوسنتز بسیار مهم است.
عدم توسعه درست جوانه‌ها
در اثر کمبود آهن ممکن است نقاط رشد گیاه و جوانه‌های آن نتوانند به صورت صحیح توسعه پیدا کنند و درنهایت این موضوع می‌تواند به کاهش رشد کلی گیاه موردنظر بینجامد.
بروز آسیب‌های عملکردی
شاید باورش برایتان سخت باشد؛ اما نقش آهن در رشد گیاه چنان حائز اهمیت است که کمبود این عنصر می‌تواند پیامد‌هایی همچون کاهش عملکرد گیاهان، بی‌کیفیت شدن محصول و کاهش تحمل در برابر استرس‌های محیطی را به دنبال داشته باشد.
ایجاد خطوط خاکستری روی برگ‌های گیاه
از دیگر علائم فقر آهن در گیاهان باید به این مورد اشاره کنیم که در برخی گیاهان منجر به بروز خطوط خاکستری یا سفید روی برگ‌ها می‌شود.
پیشگیری از کمبود آهن در گیاهان
کشاورزان عزیز! با مطالعه بخش قبلی حتماً متوجه شده‌اید که نقش آهن در رشد گیاه بسیار مهم و قابل توجه بوده و شما باید همواره به موضوع جذب آهن در گیاهان به اندازه کافی دقت داشته باشید.
اما نگران نباشید شما با اقدامات زیر می‌توانید از کمبود آهن در گیاهان جلوگیری کرده و شرایط را به خوبی مدیریت کنید:
- شخم زدن کافی و تهویه به موقع خاک
- عدم آبیاری سنگین و بیش از اندازه
- عدم کاشت گیاهان حساس به فقر آهن در خاک‌های آهکی
- استفاده به موقع و متعادل از کودهای شیمیایی
- افزودن مواد آلی به خاک
درمان کمبود آهن در گیاهان
حال که با نقش آهن در رشد گیاه و علائم فقر آهن آشنا شده‌اید، باید از راه‌های درمان کمبود آهن در گیاهان شناخت کافی داشته باشید تا در مواقع لازم سریعاً دست به کار شده و گیاه را نجات دهید. اگر شاهد علائم فقر آهن در گیاهان خود هستید، لازم نیست نگران باشید امروزه راهکارهای متنوعی برای حل این مشکل وجود دارند.
در اولین قدم لازم است از بهترین کودهای آهن همچون کود کلات آهن، مکمل اسید هیومیک و آهن گرین استفاده کنید؛ البته توصیه می‌کنیم حتماً در زمینه انتخاب کود مناسب برای گیاه با متخصصان گیاه پزشکی مشورت کرده و سپس اقدام کنید.
این افراد با توجه به نوع گیاه و شدت کمبود عنصر آهن بهترین کود‌ها را به شما پیشنهاد می‌دهند. علاوه بر این با توجه به پررنگ بودن نقش آهن در رشد گیاه میزان مصرف کودهای آهن نیز بسیار اهمیت دارد و بر اساس اندازه و نوع گیاه موردنظر متفاوت خواهد بود.
لازم است بدانید در برخی موارد با اینکه خاک بستر کشت را به کمک کودهای آهن تقویت کرده‌اید، ممکن است متوجه شوید که علائم کمبود آهن همچنان وجود دارند.
در این شرایط ممکن است کود مناسبی را برای تقویت گیاه خود انتخاب نکرده باشید. درنهایت با کارشناسان مجرب در این حوزه مشورت کرده و استفاده از کودهای مناسب را مجدداً آغاز کنید.
از دیگر راه‌های جبران کمبود آهن در گیاهان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اگر ph خاک محل کشت گیاه بیشتر از ۷ است (خاک قلیایی یا آهکی)، باید آن را کاهش دهید. برای این کار می‌توانید از اسید سولفوریک، گوگرد عنصری یا گچ خام استفاده کنید.
- خاک رس بستر ایده‌آلی برای کشت و نگهداری از گیاهان نیست؛ زیرا مواد مغذی موردنیاز گیاه را تأمین نمی‌کند؛ بنابراین از این خاک استفاده نکنید.
- اگر گیاه موردنظرتان فضای کمی برای رشد دارد، گلدان را تعویض کرده و فضای بیشتری به آن بدهید.
- نکته مهم دیگر این است که از آبیاری بیش از اندازه گیاهان خودداری کنید.
کود آهن برای چه گیا‌هانی مفید و برای چه گیا‌هانی مضر است؟
اگر با مطالعه مطلب نقش آهن در رشد گیاه تصمیم گرفته‌اید برای پیشگیری یا درمان کمبود آهن در گیاهان مزرعه خود اقدام کنید، باید در ابتدا بدانید که چه گیا‌هانی نسبت به این عنصر حساس هستند و چه گیا‌هانی به آن نیاز اساسی دارند.
گیا‌هانی که استفاده از کود آهن برای آن‌ها مضر است شامل موارد زیر هستند:
- گیاهان اسیدی: شامل گیا‌هانی مانند رازیانه، نارنگی، لیمو ترش، پرتقال و غیره
- گیاهان خزنده: شامل گیا‌هانی همچون آلوئه ورا
- گیاهان بوته‌ای: شامل آزالیا، گل رز، آربروئتوم و درختان میوه همانند سیب، زردآلو و هلو
توجه داشته باشید استفاده از مقادیر بالایی از کود آهن برای این گیاهان می‌تواند به علائمی همچون سوختگی گیاه، رشد نامناسب، مسمومیت آهن، جذب ناکافی دیگر عناصر و… منجر شود.
اما نقش آهن در رشد گیاه موضوعی است که در برخی گیاهان اهمیت ویژه‌ای داشته و استفاده از کود آهن برای این گیاهان می‌تواند بسیار مفید باشد. به طور کلی استفاده از کود آهن برای هر گیاهی که علائم کمبود آهن از خود نشان دهد پیشنهاد می‌شود.
علاوه بر این موارد زیر جزو گیا‌هانی هستند که به کودهای حاوی آهن نیاز داشته و در اثر استفاده از آن دچار آسیب و مسمومیت نمی‌شوند:
- زغال اخته
- تمشک
- شمعدانی
- یاس
- گل چوب هدر
- رودودندرون
- فیلودندرون
- گاردنیا
- ادریسی
- درختان میوه
- کاملیا
- بسیاری از گیاهان بومی استرالیا
- چمنزار‌ها
گلخانه آوین؛ ارائه دهنده بهترین خدمات کشاورزی در ایران
حال که با اهمیت نقش آهن در رشد گیاه و عنصر آهن در کشاورزی آشنا شده‌اید، می‌توانید برای خرید بهترین انواع کود آهن و داشتن محصولاتی بهتر از مشاوران گلخانه آوین کمک بگیرید.
مجموعه تخصصی گلخانه آوین با برخورداری از سابقه درخشان و بهره گیری از دانش روز دنیا و امکانات پیشرفته می‌تواند همراه شما کشاورزان و باغداران عزیز باشد.
اگر قصد تأسیس یا مدیریت بهتر گلخانه خود را دارید یا می‌خواهید کود و سموم شیمیایی و انواع بذر و نشا را با بهترین کیفیت و منصفانه‌ترین قیمت خریداری کنید، مشاوران تیم ما از ابتدا تا پایان کار در کنار شما خواهند بود. علاوه بر این می‌توانید جهت بررسی وضعیت مزرعه خود از خدمات بازدید حضوری گلخانه آوین بهره‌مند شوید.
سخن پایانی
پررنگ بودن نقش آهن در درختان میوه و گیاهان مختلف انکارناپذیر است و باید گفت آهن از اساسی‌ترین مواد مغذی است که گیاه برای ساخت سبزینه، فتوسنتز، متابولیسم کربوهیدرات و بسیاری موارد دیگر به آن نیاز دارد. درنتیجه، عنصر آهن در کشاورزی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و بر عملکرد گیاهان تأثیرات مثبت دارد.
اگر می‌خواهید ایده‌آل‌ترین شرایط را برای کشت محصولات خود فراهم کرده و بهترین نتیجه را بگیرید، حتماً باید به میزان آهن موجود در خاک موردنظر توجه داشته باشید. ما در این مطلب به هرآنچه لازم است درمورد نقش آهن در رشد گیاه بدانید پرداختیم.
سؤالات متداول
۱. کود آهن برای چه گیا‌هانی مضر است؟
گیاهان خزنده، گیاهان سازگار با شرایط اسیدی و گیاهان بوته‌ای مانند گل رز، زردآلو، سیب، هلو و…
۲. فرم قابل جذب آهن در گیاه چیست؟
به صورت کاتیون (Fe2+)
۳. بهترین کود آهن چیست؟
کود کلات آهن، آهن گرین و مکمل اسیدهیومیک
سایر مقالات:
| 4 قابلیت و مزیت هوشمند سازی گلخانه ها نسبت به گلخانه‌های معمولی |
| معرفی 6 روش سرمایش گلخانه + مزایا و معایب هر کدام |
| مشاوره کشت گوجه فرنگی- تماس با9182115522 مهندس جلیلی |
نظری داده نشده