4 دلیل پوسیدگی بوته کاهو
آیا تابه‌حال با پوسیدگی بوته کاهو در مزرعه خود مواجه شده‌اید؟ بوته‌هایی که حالت خمیده، نرم و لزج به خود گرفته‌اند و سلامت تمام محصولات را به خطر می‌اندازند. پوسیدگی گیاه کاهو می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله آبیاری بیش از حد، زهکشی ضعیف، رطوبت بالا و عفونت‌های قارچی یا باکتریایی باشد.
در این مقاله قصد داریم دلایل رایج پوسیدگی بوته کاهو را که ممکن است در دوران پرورش این محصول با آن مواجه شوید، معرفی کنیم. در صورتی که در حال حاضر نیز با این مشکل روبرو هستید، با ما تا انتهای مقاله همراه باشید.
زهکشی ضعیف خاک
به منظور جلوگیری از پوسیدگی گیاه کاهو، مهم است که از زهکشی خوب خاک اطمینان حاصل کنید. یکی از دلایل اصلی پوسیدگی بوته این گیاه، رطوبت بالایی است که درون خاک وجود دارد و به دنبال آن منجر به خفگی ریشه‌ها می‌شود.
علاوه بر این وجود نداشتن گردش هوای خوب میان بوته‌ها و همچنین ریشه‌های هر گیاه می‌تواند باعث ایجاد عفونت‌ها و بیماری‌های قارچی و باکتریایی مختلفی شود. از همین رو بهتر است محلی را برای کشت گیاه کاهو انتخاب کنید که دارای خاکی با زهکشی قوی باشد. به این معنا که خاک در سطحی سبک باشد که آب اضافی را از خود بتواند عبور دهد.
در صورتی که متوجه علائم پوسیدگی شدید، بهترین کار آن است که بلافاصله گیاه آسیب دیده را از زمین خود حذف کنید تا از گسترش عفونت به سایر گیاهان جلوگیری شود. معمولاً خاک‌های شنی جزو خاک‌های سنگینی محسوب می‌شوند که در صورت نامساعد بودن شرایط محیطی و مراقبتی، گیاهان کاهو را در معرض نابودی قرار می‌دهند.
رطوبت بالا
از دیگر عوامل اصلی و مهم در پوسیدگی بوته کاهو، رطوبت بالا است. این رطوبت می‌تواند ناشی از آبیاری نامناسب گیاهان باشد. در صورتی که از میزان مورد نیاز نوع واریته کاهو کاشته شده در مزرعه خود اطلاع نداشته باشید، آبیاری می‌تواند تهدیدی برای سلامت بوته‌های کاهو تلقی شود.
افزون بر آن رطوبت نسبی محیط نیز می‌تواند بر پوسیدگی بوته کاهو تأثیر داشته باشد. در این وضعیت رطوبت محیط روی تمام اندام‌های هوایی گیاه قرار می‌گیرد و محیط مناسبی را برای رشد انواع قارچ‌ها و باکتری‌های بیماری‌زا ایجاد می‌کند.
برای جلوگیری از تخریب بوته کاهو توسط این عامل بهتر است از نیاز آبیاری نوع رقم کاشته شده کاهو در مزرعه مطلع شوید. همچنین می‌توانید شیوه آبیاری خود را به گونه‌ای انتخاب کنید که برگ، ساقه یا ریشه گیاه به مدت طولانی خیس نباشند.
یکی از بهترین راه‌های آبیاری به این گیاهان، استفاده از آبیاری قطره‌ای و از زیر است است. در این روش دیگر اندام‌های هوایی مرطوب باقی نمی‌مانند. علاوه بر آن بهتر است آبیاری را در زمانی انجام دهید که گیاهان فرصت کافی برای خشک شدن داشته باشند.
بهترین زمان برای آبیاری بوته‌های کاهو در ساعات اولیه صبح است. به این دلیل که در ادامه روز با قرار گرفتن در برابر نور خورشید فرصت کافی برای خشک شدن خاک فراهم می‌شود. با این حال توجه داشته باشید نباید فریب نیاز گیاه کاهو به سطح زیادی از آب را بخورید. آبیاری زیاد می‌توانند سلامت این گیاهان را به خطر بیندازند و پوسیده شدن گیاه کاهو را نزدیک‌تر کند.
عفونت‌های قارچی
شرایط نامطلوب محیطی که تا به اینجای مقاله معرفی شد، محیط مساعدی را برای حمله قارچ‌های غفونت‌زا ایجاد می‌کنند. این قارچ‌ها به محض پیدا کردن آب و هوای گرم و رطوبت بالا فرصت را غنیمت می‌شمارند و مراحل رشد و انتشار خود را در ابتدا به صورت مخفیانه شروع می‌کنند. بسته به نوع قارچ نشانه‌های پوسیدگی بوته کاهو دیر یا زود خود را به شما نشان می‌دهد.
قارچ ایجادکننده پوسیدگی نرم کاهو
Sclerotinia sclerotiorum یکی از اصلی‌ترین پاتوژن‌های قارچی است که در پوسیده شدن بوته کاهو تأثیر دارد. این قارچ در دو مرحله می‌تواند به بوته کاهو حمله کند. یک در مراحل کاشت اولیه نشا که از همان ابتدا باعث مرگ بوته می‌شود. دوم آنکه در روزهای بعدی رشد گیاه، اثرات مخرب؛ یعنی نرم و لزج شدن ساقه و برگ‌های کاهو را در پی خواهد داشت.
برای تشخیص وجود این قارچ به برگ، ساقه یا ریشه کاهو نگاه کنید. در صورتی که زائده‌های تیره و کوچکی را روی این اندام‌ها مشاهده کردید، بدانید که این قارچ به گیاهان کاهو شما حمله کرده است. اگر نتوانید بیماری را در این مرحله با این نشانه‌ها تشخیص دهید، بیماری با تشکیل میسلیوم سفید و برفی روی این نواحی گسترش پیدا می‌کند.
قارچ فوزاریومی
از دیگر قارچ‌هایی که علت پوسیدگی کاهو می‌شود، فوزاریم است. این قارچ از طریق ریشه به داخل گیاه نفوذ می‌کند. در ادامه با ضعیف ساختن آن، مانع رسیدن آب و مواد غذایی به بخش‌های مختلف گیاه به ویژه ساقه و برگ‌ها می‌شود. از همین رو کاهو کم‌کم حالت نرم و پوسیده شدن را به خود می‌گیرد.
قارچ پوسیدگی گلگاه کاهو
از دیگر قارچ‌های بیماری‌زا که بافت کاهو را تحت تأثیر قرار می‌دهد، Rizoctonia Solani است. این قارچ زمان جوانه زدن بذرهای کاهو به آن‌ها حمله می‌کند. در صورتی که شرایط محیطی مساعد زندگی و انتشار این قارچ فراهم باشد، همزمان با رشد گیاه، نشانه‌های پوسیدگی نیز ظاهر می‌شوند.
این علائم از برگ و ساقه‌های پایینی گیاه شروع می‌شوند. با ادامه دار شدن فعالیت این قارچ نیز روند آلودگی از پایین به بخش‌های بالای گیاه سرایت کرده تا زمانی که به وضوح حس کنید، گیاهانتان پوسیده شده‌اند. برای تمایز این قارچ و تشخیص آن به درون برگ‌ها نگاه کنید. در صورت مشاهده لکه‌ها و ضایعات قهوه‌ای گسترده، به وجود این نوع قارچ باید شک کنید.
تنها کاری که برای جلوگیری از حمله قارچ‌هایی که باعث پوسیدگی بوته کاهو می‌شوند، باید انجام دهید؛ نامساعد ساختن شرایط زندگی آنان است. به این معنا که باید هر عامل محیطی که برای قارچ خوشایند است را از محیط کشت خود حذف کنید.
باکتری‌ها
از دیگر پاتوژن‌هایی که دلیل پوسیدگی بوته کاهو هستند، نوع باکتری خاصی است که از راه‌های مختلف در میان گیاهان کاهو منتقل می‌شود:
- آب و هوا
- حشرات و آفات
- تجهیزات کشاورزی آلوده
- بقایای گیاهی آلوده
- پاشیده شدن آب از باران و آبپاش
شروع فرایند پوسیدگی کاهو همراه با ایجاد لکه‌های کوچک به رنگ قهوه‌ای متمایل به قرمز است. گاهی اوقات این لکه‌ها در نوک برگ‌ها و بین رگبرگ‌ها آغشته به آب هستند. هر چه لکه‌ها بزرگ‌تر می‌شوند، گیاه کاهو نیز بیشتر علائم پژمرده شدن را از خود نشان می‌دهد.
به قدری که تغییر رنگ و حالت بافت در آن به وضوح قابل مشاهده خواهد بود. هنگامی که کاهو در حال پوسیدگی است، بافت آوندی آن فرو می‌ریزد. درنهایت برگ‌های لزج با بوی نامطبوع و گندیده در میان بوته‌های کاهو احساس می‌شود.
پوسیدگی در کاهو توسط باکتری در بدترین حالت خود در هوای مرطوب رخ می‌دهد. علاوه بر این در صورتی که مواد مغذی درون خاک مخصوصاً ماده کلسیم دارای سطوح ناکافی باشند، کاهو در معرض پوسیدگی قرار خواهد گرفت.
راه‌حل‌های مبارزه با پوسیدگی بوته کاهو
متاسفانه درمانی برای پوسیدگی بوته کاهو وجود ندارد. پوسیده شدن این برگ‌های خوراکی به منزله از بین رفتن بدون بازگشت آن‌ها است. به محض آن که متوجه شدید برگ‌های یک بوته کاهو نشانه‌هایی از پوسیدگی دارند، باید آن‌ها را با احتیاط دور بیندازید. بهتر است برای کاشت دوباره کاهو همان محل شروع بیماری را انتخاب نکنید و در جایی دیگر شانس دوباره خود را امتحان کنید.
در ادامه چندین نکته برای مدیریت این مشکل در گیاهان کاهو وجود دارد که بیان شده است:
- رعایت تناوب کشت در مزرعه. استفاده از گیاهان غیر حساس مانند: چغندر، ذرت و لوبیا به مدت حداقل سه سال
- انتخاب خاکی با زهکشی مناسب
- افزایش فاصله کشت میان بوته‌های کاهو به منظور بالا بردن گردش هوا بین گیاهان
- آزمایش خاک محل کاشت از نظر میزان کلسیم موجود در آن. افزودن پودر استخوان در صورت کمبود کلسیم در زمان کاشت
- انجام آبیاری بوته‌ها در ساعات اولیه برای خشک شدن کاهو تا قبل از کاهش دما در عصر
- آبیاری گیاهان از پایه
- برداشت کاهو در زمان خشک بودن گیاهان و محیط
- استفاده از الکل یا محلول سفیدکننده 10 درصد برای ضدعفونی کردن ابزار باغبانی
گلخانه آوین
در کنار تمامی مراقبت‌ها از گیاهان کاهو، استفاده از نشاهای سالم و قوی یکی از ابتدایی‌ترین راه‌ها برای داشتن محصولات نهایی باکیفیت است. گلخانه آوین با پرورش انواع نشاهای کاهو در بهترین متدها این اطمینان را به شما می‌دهد که اولین قدم در مراحل پرورش این گیاه را محکم و بدون هیچ مشکلی برخواهید داشت.
علاوه بر آن در صورتی که در هر مرحله از کاشت و برداشت این گیاهان نیاز به مشاوره یا راهنمایی دارید، می‌توانید با کارشناسان مجرب این مجموعه تماس بگیرید و سؤالات خود را با آن‌ها در میان بگذارید تا بتوانید محصولات خود را در سریع‌ترین زمان نجات دهید.
سؤالات متداول
- کمبود چه ماده مغذی در خاک به پوسیده شدن کاهو منجر می‌شود؟
کلسیم
- چه گیاهانی را می‌توان در تناوب کشت زراعی با کاهو استفاده کرد؟
گیاهان غیر حساس همچون: چغندر، ذرت و لوبیا
- مهم‌ترین قارچی که باعث پوسیدگی بوته کاهو می‌شود، کدام است؟
قارچ Sclerotinia sclerotiorum
سخن پایانی
پوسیدگی بوته کاهو نوعی از بیماری‌های کاهو است که برای باغداران در سراسر کشور مشکلاتی را به وجود آورده است. این پدیده ناامید کننده است و در عین حال کنترل آن نیز بسیار سخت است. اگر کاهوی مزرعه شما پوسیده است، هیچ درمانی برای آن وجود ندارد.
این در حالی است که می‌توانید برای به حداقل رساندن مشکل و جلوگیری از وقوع پوسیدگی بوته کاهو در آینده اقداماتی که در این مقاله به آن اشاره شد را انجام دهید.
سایر مقالات:
نظری داده نشده