پیوند نشا گوجه فرنگی
پیوند نشا گوجه فرنگی یکی از روش‌های مورد تأیید برای کشاورزان است. در این روش نمو بخشی از یک گیاه بر روی گیاهی دیگر انجام می‌شود. از طرف دیگر، پیوند نشا گوجه فرنگی باعث می‌شود که بیماری‌هایی از خاک به گیاه منتقل شوند.
برای مثال پیوند گوجه فرنگی میان گیاهی که میوه مطلوب دارد با گیاهی که پایه مقاوم به بیماری، استرس و سیستم ریشه‌ای قوی دارد، باعث می‌شود که گیاه پیوندشده، ترکیبی از صفات مفید از گیاهان پیوندک و پایه باشند. در این مقاله با ما همراه باشید تا با پیوند نشا نوع گوجه فرنگی آشنا شوید.
ویژگی پیوند نشا گوجه
از سال 1975 به بعد، حدوداً 70 درصد سبزی‌های میوه‌ای در کشت دچار مشکل شدند. علت این مشکلات، بیماری‌های موجود در خاک و نماتد‌ها بود. در این زمان عمل پیوندزدن روی کارآمد و ویژگی‌های بسیاری را همراه خود آورد.
پیوند زدن گوجه فرنگی یکی از انواع پیوند‌ها بود که بسیار مورد توجه قرار گرفت. در ادامه با مزایای کشت نشا پیوندی آشنا می‌شوید.
- مصرف آب در کشاورزی بیشترین سهم را دارد. اگر قصد داشته باشید گوجه فرنگی را به طور مستقیم بکارید، مصرف آب بسیار بالا می‌رود. اما پیوند نشا گوجه، یک روش بهتر برای تولید گوجه فرنگی است که باعث می‌شود مصرف آب تا 35 درصد نسبت به روش مستقیم کاهش پیدا کند.
- برای کشت مستقیم گوجه فرنگی در هر هزار هکتار نهایتاً 3 تا 7 شغل ایجاد می‌شود. در حالی که برای پیوند نشا گوجه فرنگی، در هر هزار هکتار حدوداً 100 شغل ایجاد می‌شود.
- پیوند نشا گوجه فرنگی، باعث می‌شود گوجه فرنگی در برابر نماتد Meloidoyyne spp و بیماری‌های قارچی مقاوم باشد.
- همچنین در برابر نماتد‌های خاکزاد چون موارد زیر، مقاوم است:
- پژمردگی باکتریایی Pseudomonas solanacearum و Fusarium axysporum و Pyrenocheata lycopersici
- عامل قارچی ticillirm dahlice
- راندمان تولید در پیوند نشا گوجه فرنگی افزایش می‌یابد. به طوری که وزن گوجه فرنگی حاصل از نشا گوجه فرنگی پیوندی نسبت به نشا معمولی، در پیوند روی پایه Kayemusia، 54 درصد و در پیوند روی پایه Helper 51 درصد افزایش یافته است.
- تولید نشا پیوندی گوجه فرنگی باعث می‌شود اختلالات فیزیولوژیکی مثل تغییر شکل میوه نسبت به نشا معمولی کاهش پیدا کند. این موضوع در گوجه فرنگی نوع Seokwany گزارش شده است.
- در پیوند نشا گوجه فرنگی، زمان برداشت محصول جلو می‌افتد. یعنی گوجه فرنگی را به صورت زودرس می‌توانید برداشت کنید. این موضوع موجب می‌شود هم برداشت سریع‌تر رخ دهد و هم دوره اقتصادی کاشت، کاهش یابد.
- با استفاده از پیوند نشا گوجه فرنگی، می‌توان استفاده بهینه از فضای گلخانه‌ای داشت. به طوری که در هر متر مربع تقریباً 6 سینی نشا قرار می‌گیرد. برای مثال اگر این سینی‌ها 200 حفره داشته باشند، 1200 نشاء در هر مترمربع از گلخانه کشت می‌شود.
- در روش پیوندزنی، تولید و رشد، یکنواخت‌تر و سریع‌تر اتفاق می‌افتد.
- زمانی که در مزرعه شرایطی برای کشت ندارید، به‌عنوان‌مثال فضا و مکان شما کم است، آب‌وهوا مناسب نیست و … می‌توانید پیوند نشا گوجه فرنگی را در گلخانه انجام دهید. سپس در زمانی که شرایط مساعد بود، نشا را به مزرعه انتقال دهید.
- پایه گیاه در روش پیوندزنی، مقاومت بالایی دارد و از این رو استفاده مداوم از کود شیمیایی می‌تواند به گیاه آسیب برساند. با کاهش کود، هم در مصرف کود صرفه‌جویی می‌شود، هم گیاه، مقاومت خود را حفظ می‌کند.
- پیشرفت آفات و بیماری در گیاه در روش نشا ساده و کاشت مستقیم چنان که باید، کنترل نمی‌شود. اما در روش نشا پیوندی آفات و بیماری‌ها راحت‌تر کنترل می‌شوند.
- مقدار مصرف بذری که در اصول پیوند نشا گوجه فرنگی نسبت به کشت مستقیم ذکر شده است، چهار تا پنج برابر کاهش می‌یابد.
- نشا پیوندی سبب افزایش عملکرد گوجه فرنگی می‌شود. بدین گونه که بذر‌ها در شرایط مساعد و تحت کنترل جوانه‌زنی می‌کنند، عناصر غذایی به اندازه کافی به آن‌ها می‌رسد و در نتیجه نشاهای قوی و سالم تولید می‌شوند.
- نشاهای قوی، بهینه‌شدن سایر مراحل رشدی گوجه فرنگی (رویشی و زایشی) را به دنبال دارند که در نهایت موجب افزایش عملکرد محصولات می‌شوند.
آموزش پیوند گوجه فرنگی
تکنیک‌های پیوند گوجه فرنگی باید بسیار دقیق انجام شود. رعایت ترتیب در انجام مراحل پیوند گوجه فرنگی، منجر به تولید گوجه فرنگی‌هایی مقاوم می‌شود. یک پیوندزنی مقاوم، شامل سه مرحله است:
- پیش از پیوندزدن: پرورش نهال‌های سالم
- پیوندزدن
- پس از پیوندزدن: مراقبت و بهبود گیاه
مراحل پیش از پیوند نشا گوجه فرنگی (تولید پیوندک و پایه)
تولید پیوند نشا گوجه فرنگی، در مرحله اول به تولید پیوندک و پایه نیازمند است. برای انجام این کار باید شرایط مطلوب جوانه‌زنی و رشد را برای هر دو گیاه پیوندک و پایه مهیا شود که عبارت‌اند از:
- درجه حرارت حدود 85 درجه فارنهایت (29.5 درجه سانتی‌گراد)
- پیوندنزدن گیاهانی که علائم بیماری دارند و یا دچار تنش می‌شوند.
- قطر ساقه هم اندازه بین پیوندک و پایه
- مرطوب بودن محیط گلدان
- کاهش آبیاری در صورتی که گیاه در دوره فعال رشد قبل از پیوند باشد.
- کاشت گیاه پایه در گلدان بزرگ و کاشت گیاه پیوندک در گلدان کوچک
مراحل پیوند نشا گوجه فرنگی با روش نیمانیم ساده (Splice Graft)
در آموزش و تکنیک‌های پیوند نشا گوجه فرنگی، پس از تولید پایه و پیوندک، نوبت به پیوندزدن آن‌ها می‌رسد. قبل از شروع پیوندزنی، باید نکاتی را مدنظر داشته باشید که عبارت‌اند از:
- هنگام پیوندزنی حداقل قطر ساقه باید در پایه و پیوندک باید 1.5 میلی‌متر، یعنی هم اندازه با کوچک‌ترین گیره پیوند (grafting clips) باشد.
- در صورتی که می‌خواهید از گیره‌های سیلیکونی استفاده کنید، قطر ساقه پایه و پیوندک باید بین 1.5 تا 3.0 میلی‌متر باشد.
- در صورتی که قطر ساقه پایه و پیوندک زیاد شد، باید از گیره‌های پیوند دسته‌دار (side grafting clips) استفاده کنید.
- گیره‌های پیوند شفاف بهترین گزینه هستند. چرا که به راحتی می‌توانید سطوح بریده‌شده پیوندک و پایه به روی هم نشسته‌اند یا خیر.
- دو تا سه هفته پس از کاشت گوجه فرنگی، اندازه ساقه به 1.5 تا 2 میلی‌متر می‌رسد. برای اینکه مشخص شود آیا این گیاه برای پیوندزنی مناسب است یا نه می‌توانید گیره پیوند را بر روی ساقه قرار دهید. اگر فیت شد، گیاه برای پیوندزنی آماده است.
- برای برش ساقه می‌توانید از چاقوهای پیوند مخصوص استفاده کنید که قابلیت تنظیم زاویه برش دارند. در صورتی که توان مالی خرید این چاقو‌ها را نداشتید می‌توانید از تیغ معمولی استفاده کنید.
گام اول: برش ساقه گیاه پایه
برای تولید پیوند نشا گوجه فرنگی، اولین مرحله، برش ساقه گیاه پایه به روش نیمانیم است. زاویه برش ایجادشده باید بسیار زیاد باشد. این موضوع، گام اساسی در بهبود پیوند است که باعث می‌شود سطح بیشتری از برش ایجاد شود و یاخته‌های بیشتری از سطوح برش خورده از پیوندک و پایه به هم بپیوندند.
(هنگام بازکاشت، توجه داشته باشید که محل اتصال پیوند (graft union) در بالای سطح خاک قرار بگیرد.)
گام دوم: گذاشتن گیره پیوند بر روی ساقه گیاه پایه
پس از برش ساقه، گیره پیوندی را دور ساقه محل برش قرار می‌دهند. به طوری که نصف طول گیره دور ساقه محل برش قرار می‌گیرد. موضوع حائز اهمیت این است که گیره پیوند به طور صحیح بر روی محل برش پیوند قرار بگیرد که در نتیجه پیوند نشا گوجه فرنگی به طور محکم نگهداری می‌شود.
گام سوم: برش ساقه گیاه پیوندک
ساقه گیاه پیوندک نیز همانند ساقه گیاه پایه برش داده می‌شود.
گام چهارم: گذاشتن پیوندک بر روی گیاه پایه
در این گام، ساقه پیوندک در گیره پیوند نشا قرار می‌گیرد. بدین صورت که از نظر سطح برش، سطوح برش‌یافته از پایه و پیوندک به صورت صحیح، در تماس کامل با هم باشند. در صورتی که ساقه پایه و پیوندک با زاویه‌های صحیح برش نخوردند، به اندازه کافی در تماس با هم قرار نمی‌گیرند و این مهم‌ترین موضوعی است که پیوند را ناموفق می‌کند.
مراقبت و بهبود گیاه پس از کشت نشا پیوندی
سازگاری گیاه با محیط پس از پیوند، یکی از عوامل موفقیت در پیوند نشا گوجه فرنگی است. اگر به مراقبت‌های پس از پیوندزنی توجه نشود، به احتمال زیاد پیوند از بین خواهد رفت. با توجه به مرحله رشد گیاه در زمان پیوند، گوجه فرنگی 6 تا 10 روز پس از پیوند در شرایط گلخانه رشد می‌کند.
48 ساعت اول پس از پیوند، بحرانی‌ترین زمان است. چرا که طی این دوره، کامبیوم آوندی جدید در گیاهان پیوندشده، تولید می‌شود. پس از پیوندزنی، غبارپاشی باید انجام شود. هر چقدر این عمل سریع‌تر انجام شود، بهتر است. چرا که باعث می‌شود گیاه سریع پژمرده نشود.
بین 48 تا 72 ساعت پس از پیوندزنی، رطوبت نسبی محل نگهداری گیاه باید بین 85 تا 95 درصد و درجه حرارت باید بین 22 تا 29 درجه سانتی‌گراد باشد. نوسان زیاد دما پس از پیوندزنی، باعث از بین رفتن گیاه می‌شود. حداکثر این دما 37 درجه سانتی‌گراد است.
رساندن رطوبت موردنظر به گیاه، با استفاده از یک رطوبت ساز امکان‌پذیر است. اما توجه داشته باشید که در این رطوبت سازها، رطوبت به راحتی به صددرصد می‌رسد و ممکن است آب روی گیاه جمع شود و سنگینی کند.
گیاهان تازه پیوندشده در چند روز اول باید نور کم دریافت کنند. چرا که دریافت نور زیاد باعث تبخیر و تعرق آب گیاه می‌شود. اما تاریکی مطلق نیز درست نیست. گیاه را در منطقه‌ای با نور کم قرار دهید.
گنبد‌های پلاستیکی که اسکلت چوبی دارند و با پلاستیک روشن و سیاه پوشانده می‌شوند، در تنظیم رطوبت و نور به گوجه فرنگی کمک می‌کنند.
پس از گذشت دو یا سه روز، بخشی از گنبد را باز کنید و بخارساز‌ها را خاموش کنید تا رطوبت کاهش پیدا کند، رطوبت بالا در زمان طولانی باعث می‌شود که ریشه‌های نابجا در گیاه رشد کنند.
در صورتی که ریشه‌ها به سطح خاک برسند، بیماری از خاک به پیوند منتقل می‌شود. سعی کنید رطوبت را تنظیم کنید که این ریشه‌ها رشد نکنند، اگر رشد کردند با کم‌کردن رطوبت، آن را خشک کنید و از بین ببرید.
زمانی که رطوبت 70 درصد کاهش پیدا کرد، امکان دارد گیاهان پژمرده شوند. شما می‌توانید با رطوبت‌دهی مجدد، گیاه را شاداب کنید.
اما به طور کلی بین چهار تا هشت روز، رطوبت‌دهی باید کم و نوردهی افزایش یابد. چرا که نوردهی برای انجام فتوسنتز لازم است. قراردادن گیاهان در نور مستقیم یا کافی خورشید، رطوبت بسیار بالا و یا بسیار کم باعث پژمرده شدن آن می‌شود. به طوری که امکان دارد گیاه نتواند خود را بازیابی کند.
رشد پیوند نشا گوجه فرنگی و افزایش قطر ساقه، باعث می‌شود گیره از بین برود. جداکردن گیره از گیاه کار درستی نیست، چرا که باعث می‌شود اتصال پیوند جوان بشکند.
آب‌دهی و کوددهی در هفته اول پس از پیوندزنی، باید مستقیم به خاک انجام شود. در غیر این صورت گیره‌ها محلول آب یا کود را در اطراف اتصال پیوند نگه می‌دارند و ریشه‌های نابجا ایجاد می‌کنند.
خرید انواع نشا ساده و پیوندی
اگر قصد خرید پیوند نشا گوجه فرنگی و یا هر نشا دیگری را دارید، گلخانه آوین بهترین مرکز است. آوین گرین با پشتیبانی دائم، مشتریان بسیاری دارد که با رضایت کامل، خرید خود را به صورت حضوری و آنلاین انجام می‌دهند.
استفاده از فناوری روز موجب شده نشاهای بسیار باکیفیت تولید کند و در اختیار مشتریان قرار دهد. این گلخانه همچنین با ارائه خدمات کشاورزی چون مشاوره کشاورزی، مشاوره تأسیس گلخانه، مشاوره خرید نشا، سم‌پاشی با پهپاد بهترین عملکرد را نسبت به رقبای خود دارد.
سخن پایانی
پیوند نشا گوجه فرنگی، یکی از روش‌های تولید گوجه فرنگی است که از قدیم مورد استفاده قرار می‌گرفت. اما در چند سال اخیر، از این روش به طور پیشرفته و گسترده برای تولید گوجه فرنگی بهره گرفته می‌شود. علت این موضوع، مزایای ویژه این روش نسبت به نشای ساده و یا کاشت مستقیم است.
سایر مقالات:
انواع نشا گوجه فرنگی گلخانه ای
|
نظری داده نشده